atailke

Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları
Öğr. Gör. Ali YAYLA
Bunun üzerine Türkiye, Yunanistan, Romanya ve Yugoslavya arasında
tek bir anlaşma ile birbirlerine bağlanmak üzere, 1934 Şubat
ayı başında, Belgrat’ta toplantı yapılmış ve Balkan Antantı’nın tasarısı
hazırlanmıştır. 9 Şubat 1934’de, Atina’da, bu tasarının imzalanması
ile de, Balkanlarda barışın güçlendirilmesi amacıyla “Balkan
Antantı” kurulmuştur. Bu antlaşmaya göre:
a. Türkiye, Yugoslavya, Yunanistan ve Romanya bütün
kendi Balkan sınırlarının güvenliğini karşılıklı olarak garanti
ediyorlardı.
b. Taraflar, bu antlaşmayı imzalamamış olan diğer herhangi
bir Balkan ülkesine karşı birbirine önceden haber vermeden
siyasî hiçbir harekette bulunmamayı ve siyasî hiçbir
yükümlülük altına girmemeyi garanti etmekteydi.
c. Antlaşma, taraflarca uygun karşılanacak her Balkan ülkesine
açık bulunacaktı.
Görüldüğü gibi, bu antlaşma, Balkan Antantı’nı imzalayan devletlerin
Balkanlardaki sınırlarını korumayı ve Yarımadadaki statükoyu
değiştirmek isteyen devletlere karşı önlem almayı amaçlıyordu.
Balkanlarda böyle bir politika izleyen devlet ise, Ege Denizi’ne yeniden
çıkmak ve Romanya’dan Dobruca’yı almak isteyen Bulgaristan
idi. Dolayısı ile de, alınan önlem bu devlete karşı idi. Antant,
bu bakımdan ortak bir savunma antlaşması niteliğinde görünüyordu.
Nitekim Balkan Antantı’na bağlı olarak Atina’da gizli bir protokol
imzalanmıştı. Buna göre, antlaşmada imzası olan devletlerden biri,
Balkanlı olmayan bir devlet tarafından saldırıya uğrar ve buna bir
Balkan Devleti de yardım ederse, diğer devletler bu saldırgan Balkan
devletine karşı birlikte savaşa gireceklerdi. Ancak, bu Protokol
üzerine Türkiye, bir Rus-Romen savaşında Romanya’ya yardım etmeyeceğini
Sovyetler Birliği’ne bildirmiş, Yunanistan da, bu Protokolün
kendisini İtalya ile bir silâhlı çatışmaya götürmeyeceği hususunda,
İtalya’nın Yugoslavya’ya saldırması halini düşünerek, bir
not koymuştu.
Türkiye, Balkan Antantını, Balkanlarda statükonun, dolayısıyla
barışın korunmasına yardımcı, aynı zamanda Balkan devletleri dışından
gelebilecek tehlikelere karşı bir engel olarak görüyordu. Bu
tarihlerde Türkiye için en büyük tehlike, Balkanlar’da ve Doğu Ak-
Sayfa 116 / 174