You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları<br />
Öğr. Gör. Ali YAYLA<br />
Böylece Türkiye, bu ittifak antlaşması ile iki Batılı devletin yardım<br />
ve desteğini sağlamış, Sovyetler Birliği ile bir savaşa sürüklenmek<br />
istemediğini göstermiş olmakla beraber, ondan tamamen ayrılmış<br />
ve Batılı devletlere yaklaşmış oldu.<br />
Bununla beraber Türkiye, savaşın Balkanlara ve Akdeniz’e yayılması<br />
karşısında, Ankara Antlaşması’nın, yukarıda belirtilen 2 numaralı<br />
protokolüne dayanarak savaşa katılmamış ve tarafsızlığını<br />
sürdürmüştür.<br />
1941 yılı başlarına gelindiğinde, Almanya’nın Balkanlar’da giriştiği<br />
hareketler Türkiye ve İngiltere’yi olduğu kadar, Sovyet Rusya’yı da<br />
endişeye düşürdü. Bu sıralarda bozulmaya başlayan Sovyet-Alman<br />
ilişkileri, Sovyetleri Türkiye’ye doğru yeniden yaklaştırmaya başladı.<br />
Bu sıralarda ise, Türkiye üzerindeki Alman baskısı gittikçe yoğunlaşıyordu.<br />
Almanya, Balkan ülkelerini ele geçirdikten sonra, Türkiye’yi<br />
de kendi yanma çekmek istiyordu. Bu amaçla da Türkiye’ye<br />
Trakya ve Ege adalarından toprak öneriyordu. Bunlara rağmen<br />
Türkiye, hemen sınırlarına kadar gelmiş bulunan Almanya’ya boyun<br />
eğmedi. Almanya, Türkiye üzerinde yaptığı baskılardan bir sonuç<br />
alamayınca, politikasını değiştirerek, Türkiye’ye bir dostluk<br />
antlaşması yapılmasını önerdi. Amacı biran önce Rusya’ya karşı<br />
harekete geçmek ve bu arada güneyini güvenlik altına almaktı.<br />
Türkiye, sınırlarına kadar gelmiş olan tehlikeyi ortadan kaldıracak<br />
olan bu öneriyi kabul etti. Bunun üzerine Türkiye ile Almanya arasında,<br />
Ankara’da, 18 Haziran 1941’de, bir saldırmazlık antlaşması<br />
imzalandı.<br />
Türkiye, bu antlaşmayı imzalarken, İngiltere ile olan ittifakının getirdiği<br />
yükümlülüklerin sürdüğünü Almanya’ya kabul ettirmiştir.<br />
Böylece iki blokla da uyumlu ilişkiler kurmuş ve tarafsızlığını sürdürmüştür.<br />
Bu ise Türkiye’ye savaşa girmeden zaman kazanma<br />
olanağını vermiştir.<br />
Türkiye’nin tarafsızlığı, Kafkasya ve Süveyş kanalı yönlerindeki istila<br />
yollarını kapatma durumunu yaratmakla beraber, Boğazların<br />
kapanması ve Sovyet Rusya’ya bu yoldan müttefiklerinden yardımın<br />
da gitmemesi demekti. Bu nedenle Türk-Alman antlaşması<br />
İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından tepkiyle karşı-<br />
Sayfa 137 / 174
Change language