atailke

More documents

Recommendations

Info

Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları Öğr. Gör. Ali YAYLA vs. gibi farklı nitelikte olan olayların devrim ile karıştırılmaması gerekir. Demokratik yolla yapılan bütün değişiklikler de, aynı kökene, halk kökenine dayandığı için devrim diye nitelenemez. Fakat –Türkiye için düşünecek olursak- demokratik dönemin başlaması bir devrimdir. Örneğin, bizde 1950 seçimleriyle, Demokrat Parti'nin iktidara gelmesi millet egemenliğini ve demokrasiyi kuramdan uygulamaya aktardığı için, uygulama açısından bir devrim olarak düşünülebilir. Öte yandan, bir grubu siyasal iktidardan uzaklaştırıp, başka bir grubu iktidara getiren hükümet darbesi, siyasal iktidarın kökeninde değişiklik yapmadığı takdirde, devrim olarak nitelenemez. Ancak, siyasal iktidarın dayandığı güçlerde değişiklik sonucunu doğuran hükümet darbeleri, devrim diye nitelenebilirler. Ekonomik ve toplumsal anlamda devrim; siyasal, toplumsal, ekonomik ilişkiler düzeninde hızlı değişmeye yol açan olaydır. Sonuç olarak, Türk Devrimi, Türkiye'nin siyasal, toplumsal ve ekonomik yapısında (yani, ilişkilerinde) hızlı ve kapsamlı bir değişme yaratma olayıdır 1 . İhtilâl ( ) Arapça, =hal’ kökünden türemiştir. İhtilâl, bir devletin var olan siyasî düzenini ortadan kaldırmak için, hukuk kurallarına başvurmadan, zor kullanarak yapılan geniş bir harekettir. Genellikle, halk arasındaki siyasî, sosyal ve ekonomik dengesizliklerin büyümesi sonucunda meydana gelir. İhtilâl, inkılâbın eylem safhasıdır. İhtilâllerin ardından inkılâplar gelir. İhtilâller kısa süreli ve çok hızlı bir gelişim gösterir. İhtilâlin başarısı, sonucunda ortaya konan inkılâpların başarısıyla doğru orantılıdır. İhtilâllere örnek olarak, 1789 Fransız ve 1917 Bolşevik İhtilâli’ni gösterebiliriz. Askerî Darbe veya Hükümet Darbesi Askerî darbelerle, ihtilâl karıştırılmamalıdır. Askerî darbe kısa süreli fiili durumdur. Genellikle, sosyal düzen içinde aksayanı değiştirmek yerine, aksaklığı doğuran sebepleri ortadan kaldırmak için yapılır. Türkiye için örnekler vermek gerekirse, 27 Mayıs 1960 ve 1 Emre Kongar, Devrim Tarihi ve Toplumbilim Açısından Atatürk, Remzi Kitabevi, İstanbul 1983 2 , s. 8 Sayfa 2 / 174
Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları Öğr. Gör. Ali YAYLA 12 Eylül 1980 tarihinde rejimin tehlikeye düştüğünü iddia eden askerî yetkililer, amacı “cumhuriyeti koruma ve kollama” şeklinde özetlenebilecek olan darbeler yaptılar. Bu darbelerin ardından yeni inkılâplar yapılmak yerine, var olan inkılâpların işlerliğine kavuşması için çaba gösterildi ve gösterilen bu çabaların sonuç verdiğine inanıldığı yerde de yeniden çok partili demokratik düzene geçiş sağlandı. Bu yönüyle Türkiye Cumhuriyeti’nde meydana gelen askerî darbeler, özellikle geri kalmış Afrika devletlerindeki askerî darbelerden farklıdır. Orada amaç diktatörlük oluşturmak olarak görülürken, Türkiye’de her defasında demokrasiye yeniden dönüş sağlanabilmiştir. Islahat ( ) Islahat kelimesi de, Arapça = salâh kökünden gelir. Aynı kökten türeyen ıslah = ise, iyileştirme, düzeltme, eksikleri giderme anlamlarında kullanılmaktadır. Islah kelimesinin çoğulu olan “ıslahat” kelimesi ise düzeltmeler, iyileştirmeler, yoluna koymalar anlamındadır. Batı dillerindeki karşılığı “reform”dur. Islahatta, inkılâpdan farklı olarak yeni bir unsur getirme yoktur. Mevcut düzen korunurken, düzenin aksayan yönlerinin düzeltilmesi için çalışmalar yapılır. Bir örnek vermek gerekirse; II. Osman, düzeni bozulan orduyu ıslaha çalışmıştır 2 . Osmanlı’nın Çöküşünü Hazırlayan nedenler ve çöküşten kurtulma çalışmalarına kısa bir bakış: 1299 yılında Bilecik’te Söğüt dolaylarında kurulan Osmanlı Devleti 3 , Anadolu Birliği’ni sağladıktan sonra imparatorluk olarak büyümeye başlamış, Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi’nin ardından Osmanlı padişahları aynı zamanda “halife” ünvanını da taşımaya başlamıştır. Osmanlı Devleti’nin güçlü olduğu zamanlarda Osmanlı padişahları arasında pek rağbet görmemiş olan bu ünvan, devletin zayıflamaya başlamasının ardından sığınılacak bir unvan haline dönüşmüştür. 2 Tükenmiş bir kaleme yeni iç takarak kullanılır hale getirmek ıslahat, kalemi atıp yenisini almak inkılâp/devrimdir. 3 Prof. Dr. Halil İnalcık, Osmanlı Devleti’nin 1300 yılında ve Yalova’da kurulduğunu ileri sürmektedir. Sayfa 3 / 174
Page 1: Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Ta
Page 5 and 6: Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Ta
Page 53 and 54:
Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Ta
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112:
Page 113 and 114:
Page 115 and 116:
Page 117 and 118:
Page 119 and 120:
Page 121 and 122:
Page 123 and 124:
Page 125 and 126:
Page 127 and 128:
Page 129 and 130:
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
Page 135 and 136:
Page 137 and 138:
Page 139 and 140:
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
Page 145 and 146:
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
Page 151 and 152:
Page 153 and 154:
Page 155 and 156:
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
Page 165 and 166:
Page 167 and 168:
Page 169 and 170:
Page 171 and 172:
Page 173 and 174:
show all

atailke

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?