You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları<br />
Öğr. Gör. Ali YAYLA<br />
ve bu sefer de Sevr Antlaşması’na doğuda bir Ermenistan<br />
Devleti kurulması yolunda madde koydurdular.<br />
15. Kolordu Ermenileri durdurmakla kalmayıp, onları Doğu Anadolu’dan<br />
da tamamen söküp attı. Bu arada batıdaki kuvvetlerimiz<br />
Yunan birlikleri önünde çekilmekteydi. 15. Kolordunun bu başarıları<br />
T.B.M.M’ne de büyük moral kaynağı olmuştur.<br />
Ermeniler’le 3 Aralık 1920’de Gümrü Antlaşması yapıdı. Bu antlaşmayla,<br />
Ermeniler Doğu Anadolu’da işgâl ettikleri yerleri boşalttı.<br />
Ardahan’ın bir bölümü ile Artvin ve Kars T.B.M.M.’ne bırakıldı.<br />
Kafkas seddinin yıkılması sağlandı ve böylece SSCB ile iletişimin<br />
yolu açıldı.<br />
Gümrü Antlaşması, T.B.M.M.’nin milletlerarası alanda kazandığı<br />
ilk başarıdır. Bu sebeple önemlidir. Bu anlaşmayla Sevr Antlaşması’ndan<br />
doğan haklarından ilk vazgeçen devlet Ermenistan olmuştur.<br />
Güney Cephesi: Mondros mütarekesinden sonra Adana, Antep,<br />
Maraş ve Urfa bölgelerine İngilizler girmiş, daha sonraları buraları<br />
Fransızlara devretmişlerdir. Dolayısıyla, bu bölgedeki işgâl kuvvetlerine<br />
karşı verilen mücadele Fransızlar’a karşı olmuş ve bu mücadelede<br />
düzenli ordular görev almamıştır. Bölge halkı kendi güçleriyle<br />
işgâlcilere karşı koymuşlardır. Maraş’ta Fransızlar’a karşı ilk<br />
tepki Sütçü İmam’dan gelmiştir. Sütçü İmam 36 hamamdan gelen<br />
Türk kadınlarına tacizde bulunan Fransız askerlerine silahla karşılık<br />
vermiş, bir Fransız askerini öldürmüştür. Maraş halkı, Maraş<br />
kalesindeki Türk bayrağının indirilip yerine Fransız bayrağı çekilmesini<br />
karşı çıkmışlardır. Avukat Mehmet Ali Bey, bir beyanname<br />
yayınlayarak kaleden Fransız bayrağının indirilerek, yerine Türk<br />
bayrağının çekilmesini istiyor, “Dedelerinin kanları karşılığında<br />
fethettiğin kalenin burcundaki al sancağın Fransızlar tarafından<br />
indirilmiştir. Acaba sende bunun yerine koyacak bir damla kan<br />
yok mu?” şeklinde sesleniyordu. Ertesi gün Cuma namazı için Ulu<br />
Camîe gelenlere ise imam, “Bayraksız namaz kılınmaz. Hürriyeti<br />
olmayan milletin Cuma namazı kılması câiz değildir” diyerek Cuma<br />
36 Sütçülük yaparak hayatını kazanan adı İmam olan kişidir. Asıl adının Ali olduğu<br />
lakabının fahrî imamlık yapması nedeniyle lâkâbının İmam olduğunu ifade<br />
edenler de vardır.<br />
Sayfa 58 / 174
Change language