Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları<br />
Öğr. Gör. Ali YAYLA<br />
de insan aklına ve bilime göre yönetilmesi gerektiği fikrini<br />
savunan bir ilkedir. Bu ilke doğrultusunda;<br />
a. Halifelik, Evkâf ve Şer’iyye Mahkemeleri kaldırılmış,<br />
a. Diyanet İşleri Başkanlığı ve Vakıflar İdaresi kurulmuş,<br />
b. Eğitim ve Öğretim birleştirilmiş,<br />
c. Yeni Türk Medenî Kanunu kabul edilmiş,<br />
d. Kılık-kıyafet alanında yenilikler yapılmış,<br />
e. Tekke ve zâviyeler kapatılmış,<br />
f. Anayasa’dan devletin dinini belirten madde kaldırılmış,<br />
g. 5 Şubat 1937’de lâiklik ilkesi altı ilkeyle birlikte anayasaya<br />
konulmuştur.<br />
h. Lâiklik ilkesi ışığında yapılan inkılâplar 1924-1928 yılları<br />
arasında tamamlanmıştır.<br />
5. Devletçilik: Devletçilik ilkesi, devletin ekonomik hayatın<br />
sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için ekonomik hayatın içinde<br />
yer alması şeklinde açıklanabilir. Cumhuriyet’in ilk yıllarının<br />
maddî zorluklarının boyutlarını düşünürsek, bunun gerekliliğini<br />
anlarız. Madencilik, orman ve ağır sanayii devletin içinde<br />
yer aldığı yatırım alanlarıdır. Müteşebbislerin cesaretini<br />
arttırmak için, kısa bir süre uygulamaya konulan bu ilke,<br />
maalesef daha sonraları devleti gaz, tuz, çay, tütün, v.b. mallar<br />
satan bir tüccar görüntüsüne sokmuştur. Devletçilik ilkesinin<br />
uygulamaya konması fikri 18 Şubat 1923’de toplanan<br />
İzmir İktisat Kongresi’nde 64 ortaya çıkar.<br />
6. İnkılâpçılık: Bir toplumun önemli kurumlarının kısa sürede<br />
değiştirilip, devletin ve toplumun yenilenmesidir. Atatürk ilke<br />
ve inkılâplarına sahip çıkmak, onu korumak ve kollamak da<br />
inkılâpçılıktır.<br />
64 17 Şubat-4 Mart 1923 tarihleri arasında İzmir’de 1135 delege ile toplanan I.<br />
İktisat Kongresi’nde, yeni Türkiye'nin ekonomik sorunları tartışılmış, dönemin<br />
Türkiye yönetici kadrosu Kurtuluş Savaşı ile kazanılan zaferden sonra prensip<br />
olarak siyasî ve ekonomik bağımsızlığı öngörmüş, öngörülen bu ekonomik bağımsızlık<br />
hedefinin nasıl gerçekleştirileceğine dair görüşler belirlenmiştir. İzmir<br />
İktisat Kongresi’nde millî ekonomi modeli kabul edilmiş ancak liberal ekonomi<br />
modeli benimsenmiştir.<br />
Sayfa 131 / 174