You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları<br />
Öğr. Gör. Ali YAYLA<br />
Bu sırada komşumuz Irak’ta 14 Temmuz 1958’de Irak ordusu bir<br />
darbe yaparak yönetimi ele geçirdi. Darbenin ardından DP önderlerinin<br />
çok sıkı ilişkilerinin olduğu Faysal ve Başbakan Nuri Sait öldürüldüler.<br />
Bu durum üzerine Adnan Menderes Irak’a askerî harekete<br />
bile niyetlenmiştir. DP iktidarına göre Irak devrimi dıştan destekli<br />
yıkıcı bir faaliyetti. Halbuki muhalefet, bu devrimi istibdat ve<br />
baskıya karşı bir ayaklanma olarak görüyordu.<br />
Irak Devrimi, DP İktidarında darbe ya da devrim korkularını başlatmış,<br />
muhalefet Irak Devrimi’ni doğru bulduğuna göre benzerini<br />
Türkiye’de yapabilir düşüncesine kapılmış olmalı ki; muhalefeti<br />
daha çok baskı altına alacak yollara başvurmuştur. Bu arada<br />
Fransa’da 31 Mayıs 1958’de başbakanlığa getirilen De Gaulle, zaman<br />
içinde “yarı başkanlık” sistemine geçerek “demokratik diktatör”<br />
olmuş, Fransa’daki yöntemi örnek almak isteyen Menderes, bu<br />
uğurda Fransa’nın 1954’den itibaren Cezayir’de yaptıklarını haklı<br />
gören bir tutuma dahi girmiştir. Menderes 6 Eylül 1958’de Balıkesir’de<br />
muhalefeti Irak’taki Devrim’in benzerini Türkiye’de yapmaya<br />
çalışmakla itham etti ve De Gaulle düzenini örnek almak istediğini<br />
belirten ifadeleri dile getirdi.<br />
9 Subay Olayı (25 Aralık 1957)<br />
Olay NATO’da görevli bir binbaşı olan Samet Kuşçu’nun, Faruk<br />
Güventürk, Cemal Yıldırım, İlhami Barut, Asım Ural, Kâzım Özfırat,<br />
Suphi Gürsoytrak, Osman Köksal, Sadi Koçaş ve Orhan Erkanlı’nın<br />
başbakan Adnan Menderes’e suikast yapacakları iddiasıyla<br />
patlak verdi. Bu subaylardan Osman Köksal, Sadi Koçaş ve<br />
Orhan Erkanlı dışındakiler tutuklandı. Olay kısa süre sonra takipsizlik<br />
kararıyla kapandı. Oysa bu subaylar arasından bazı isimler<br />
27 Mayıs Askerî Darbesi’nde “Millî Birlik Komitesi” üyeleri olarak<br />
karşımıza çıkacaktır.<br />
Vatan Cephesi’nin Kurulması (12 Ekim 1958)<br />
Adnan Menderes, Manisa’da 12 Ekim 1958’de yaptığı bir konuşmada<br />
muhalefetin “kin ve husumet” cephesine karşı bir “Vatan<br />
Cephesi” kurulması çağrısında bulundu. Bugünden sonra ülkenin<br />
her tarafında Vatan Cephesi örgütleri kurulmaya ve vatandaşlar bu<br />
örgütlere katılmaya başladı. Vatan Cephesi’ne katılanlar aslında<br />
DP’ye üye oluyorlar, isimleri her akşam radyolardan saatlerce oku-<br />
Sayfa 164 / 174
Change language