atailke

More documents

Recommendations

Info

Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları Öğr. Gör. Ali YAYLA den intikam almak istemesidir. Göçlerle memleketlerinden kalkıp büyük şehirlere ve özellikle İstanbul’a yerleşen fakir tabakalar durumlarından şikayetçiydi. Bu yoksul kimseler, 6-7 Eylül Olayları vasıtasıyla sıkıntı ve hoşnutsuzluklarını dile getirmiş ve şehirde lüks içinde yaşayan ufak bir zümrenin yaşayışını protesto etmiş oluyorlardı. Olaylarda Rumlar’ın hedef alınmasının nedeni, asıl varlıklı grubu bunların oluşturmasından başka bir şey değildi. Olayları hiçbir zaman ekonomik boyutlarıyla yorumlamak âdeti olmayan en eski Türk gazetecilerinden Hüseyin Cahit Yalçın bile, 6-7 Eylül Olayları’nda düşmanlığın Atatürk’ün evini bombalayan Yunanlılar’a değil, zengin oldukları ve lüks içinde yaşadıkları için kıskanılan ve sosyal suçlu sayılan bir zümreye yönelik olduğunu yazıyordu. Hüseyin Cahit alçın ayrıca, olaylar sırasında Türk, Ermeni, Yahudi ve Rum arasında fark gözetilmediğini, husumetin siyasî değil sosyal bir nitelik taşıdığını, yoksulluğun zenginliğe başkaldırdığını, tarih boyunca örneklerine rastlanan isyânların bir benzerinin Türkiye’nin sokaklarında da yaşandığını ifade ediyordu 72 . İç politikada fırtına başlamıştı. 2 Temmuz 1956’da CHP milletvekilleri Sırrı Atalay, İbrahim Us, Kâmil Kırıkoğlu ve Osman Alişiroğlu’nun dokunulmazlığı kaldırılınca muhalefetin tepkisi daha da büyüdü. 30 Temmuz 1956’da CHP Genel Sekreteri Kasım Gülek’in olaylı geçen Karadeniz gezisi, Meclis’teki tartışmaları artık dışarıya taşırıyordu 73 . Ertesi yıl 2 Temmuz 1957’de Cumhuriyetçi Millet Partisi Genel Başkanı Osman Bölükbaşı’nın İstanbul’da tutuklanması, iktidara karşı geniş yankılar yarattı. 4 Eylül’de üç muhalefet partisi “Ortak İlkeler Bildirisi”ni yayınladılar. Bu bildiri, Demokrat Parti iktidarının “Anti-Demokratik bir düzene doğru ve çok tehlikeli bir yolda yürüdüğünü” ileri sürüyordu. İki yıl önce Dışişleri Bakanlığı görevinden ayrılan Demokrat Parti kurucularından Prof. Fuat Köprülü’nün sözünü ettiğimiz bildiriden üç gün sonra partiden istifa etmesi çok düşündürücüydü. 72 Karpat, a.g.e s. 354 n 73 Kasım Gülek bu gezisinde Rize’de esnafın elini tek tek sıkması üzerine gösteri yürüyüşü yaptığı iddiasıyla 6 ay hapse mahkûm edilmiştir. Sayfa 162 / 174
Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Ders Notları Öğr. Gör. Ali YAYLA 1957 Seçimleri (27 Ekim 1957) Bu seçimlerde toplam 9,133,412 seçmen oy kullanmıştır. Hürriyet Partisi (Fevzi Lütfi Karaosmanoğlu) %3,84 oy oranıyla 4 (toplam oy 350,597), Cumhuriyetçi Millet Partisi (Osman Bölükbaşı) %7,14 oy oranıyla 4 (toplam oy 652,064), Cumhuriyet Halk Partisi (İsmet İnönü) %41.09 oy oranıyla178 (toplam oy 3,753,136) ve Demokrat Parti (Adnan Menderes) %47.88 oy oranıyla 424 (toplam oy 4,372,621) milletvekili çıkardılar 74 . Bu seçimlerde dikkat çeken gelişme DP’nin milletvekili sayısındaki sert düşüş, CHP’nin milletvekili sayısındaki çok büyük artış yanında meclisteki muhalif parti sayısının ikiye çıkmış olmasıdır. Bütün bu gelişmelere karşın 1957 yılından sonra dış kredi alınmasının zorlaşması, ekonominin iyice dışa bağımlı hale gelmesi ekonomik durumu olumsuz etkilemiş ve yatırımlarda ciddi bir azalma görülmüştür. Demokrat parti iktidarı sürecinin ilk 6-7 yılı güzel gelişmelerle doluyken son 2-3 yılında bu güzel giden gidişat birden tersine dönmüştür. CHP ile olan hesaplaşma had safhaya ulaşmış, bu yeni dönemde DP iktidarı ortaya çıkan ekonomik bunalımlar karşısında çaresiz kalmış ve IMF ile Dünya Bankası’nın dayatmalarına direnememiştir. Yaşanan döviz darboğazı dengeleri alt üst etmiştir. 4 Ağustos 1958’de alınan istikrara önlemleri sonucu, dolar 2,80 TL’den 9 TL’ye çıkarılmış, Millî Korunma Kanunu 75 uygulamaları fiilen durdurulmuştur. Enflasyonun dizginlenebilmesi için kamu kuruluşlarını ürünlerine zam yapılmıştır. 74 Çok partili sisteme geçişin ilk dönemlerinde yapılan seçimlerde partilerin aldıkları oylarla çıkardıkları milletvekilleri arasındaki oransızlık dikkati çekmektedir. Örneğin Hürriyet Partisi 350,597 oy alarak 4 milletvekili çıkarırken, Cumhuriyetçi Millet Partisi de 652,064 oyla -bu partinin neredeyse iki katı oy aldığı halde- 4 milletvekili, Cumhuriyet Halk Partisi 3,753,136 oyla 178 ve Demokrat Parti 4,372,621 toplam oyla 424 milletvekili çıkarmışlardır. Demokrat Parti’nin aldığı oy bütün muhalefetin aldığı oy dan sadece 400 bin oy fazlaydı. 75 Millî Koruma Kanunu dönemin ekonomisi sebebiyle Ocak 1940'ta Cumhuriyet Halk Fırkası iktidarının çıkarttığı ve hükümete fiyatları saptamada, ürünlere el koymada, hatta zorunlu çalışma yükümlülüğü getirmede sınırsız yetkiler veren yasadır. Devlet müdahaleleri bu yasayla meşruiyet kazanmış, sonra gelen hükümetler de bu kanunun devamını sağlamıştır. DP döneminde kurulan Petrol Ofisi ve Et ve Balık Kurumu gibi kurumların yasal dayanağı bu kanundur. Sayfa 163 / 174
Page 1 and 2:
Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Ta
Page 3 and 4:
Page 5 and 6:
Page 7 and 8:
Page 9 and 10:
Page 11 and 12:
Page 13 and 14:
Page 15 and 16:
Page 17 and 18:
Page 19 and 20:
Page 21 and 22:
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
Page 47 and 48:
Page 49 and 50:
Page 51 and 52:
Page 53 and 54:
Page 55 and 56:
Page 57 and 58:
Page 59 and 60:
Page 61 and 62:
Page 63 and 64:
Page 65 and 66:
Page 67 and 68:
Page 69 and 70:
Page 71 and 72:
Page 73 and 74:
Page 75 and 76:
Page 77 and 78:
Page 79 and 80:
Page 81 and 82:
Page 83 and 84:
Page 85 and 86:
Page 87 and 88:
Page 89 and 90:
Page 91 and 92:
Page 93 and 94:
Page 95 and 96:
Page 97 and 98:
Page 99 and 100:
Page 101 and 102:
Page 103 and 104:
Page 105 and 106:
Page 107 and 108:
Page 109 and 110:
Page 111 and 112: Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Ta
Page 161: Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Ta
show all

atailke

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?