An gaidheal - National Library of Scotland

t)ara Mios an t-Samhraidh, 1873. AN GAIDHML. 101sgaoileadii gu ruig Caledonia mudlieireadli na dara liime no niuthoiseacli na treas linne ; ach cha 'neil cunntas cinnteach againn mii naceud theaclidaireaii so a chuir an ceillsgeul aoiblineacli na slainte do arsinnsearaibh. Is e Ninian a' cheudneach air am blieil iomradli sam bithagainn; aon de na seann Bhreatunnaicha nigadh mu 'n bliliadhna a.d.360 agus a tliainig a shearmonacliadhdo clieann deas na li-Alba mn'nbliadhna a.d. 400. Tlia an t-Eaclidraiche,^erfeagradh "Gu'ndeachaidlinnFictich dheas iompacliadb q iodliolaoradhagus an toirL gu eolas na firinnle JViniaii, duinenaomhdenaBreatunnaich."B' iad na Pidich dheas naGaidheil a bha firinneach, air taobhdeas nan Garbli-bheanntan (Grampians)anns an tir a tlia 'deanamb'suas siorramaclid Fiofa, pairt desliiorramachdan Pheairt, Sliruithleadhagus Aonghais. B' anns nah-aitibhso gu sonruichte a hhii ]Vi)iiaiia' searmonacbadb an t-soisgeil, gidheadbis cosmhuil gu 'n robb e 'dol airthurasaibh n'a b' fhaide gu tuatb, dobhrigh gu 'm bheil moran eaglaiseaiino cbilltean air an ainmeacliadh airsanagus cuid diubli sin an ceanntuath ua Gaidhealtachd. An deigbNiniati tbainig Palladius mu'n bbliadbnaa.d. 432. Bha esan air tus asearmonachadh ann an Eirinn, acli asin tbainig e nail do dh-Albainn faran do shearmonaich e an soisgeul agusfhuair e bas ann an siori'amaclidChinn-Cbardainn ann an tir namPicteach, am measg nan seannGbaidbeal. Gidbeadb, a reir teisteanaisnan seancbaidliean eaglaiseacbbha teachdairean am measg nanGaidheal roimh na daoine so a shearmonaichan soisgeul, a theagaisg ancreideamh agus a fhritheil na saci'amaideandhoibh ged nach 'eil an ainmeanan diugh air an cumail airchuimlme. lie fad da cheud bliadhnaroimh theachd Niinain\Aid,ix\\ creideamh Criosdaidh am measg nanGaidheal a reir briathran Thertulliainagus is cosmhuil do bhrigh gu 'n robhau luchd-teagaisg so a' tuineachadhann am bothanaibh agus an cuiltibhuaigneach, fasail gu 'n d' thugadh"Na Cuiltich" mar ainm orra leluchd-aiteachaidh na tire,—ma dh'f haoidte ann an sgeig mar a tbainigan t-ainm Puritans ann an linnibhan deigh so.Bha na Cuiltich 'n an daoine diadhaidh,foghluimte; agus chuir iadseachad an nine ann an ath-sgriobhadhnan Sgriobturan naomha, ann anurnuigh agus ann an trasgadh. Bhaiad a' searmonachadh do na Gaidheila bha ann an taobh deas na Gaidhealtachd;ach bha na Gaidheil 's an airdetuath—anns an duthaich ris an abrara nis sioi-ramachdan Inbhirnis, Rois,Chataobh, agus Ghallaobh, maille risna h-eileanaibh mu thuath agus aniar, air an comhdach le dorchadas anaineolais, agus le tiugh cheo an iodholaoraidhgus an d' thainig Calum-cilled' an ionnsaidh le sgeul aoibhneachna slainte. D. B. B.AN DARA DUANDE SGIALACHD NA TROIDHE;Air a thionndaclh bho Ghrengais HomeirGu Gaidhlig Abraich.Le Eobhan MacLachainn.Taisbeanadh an Flieachda ; agus Aireamhnam faieachan Greuc/ach ayus Tròidheacli.IV.(Air a leantuhm bho 'n àlr'imh mudheireadh. JChuala Pallas nan gorm-shùl,'S thùirling i romh nèamh na stillBhàrr mullach Olimpiuis àird,Gu luath chabhlach nam bare grinn.Fhuair i mac Laerteis mhòir—Saoidh mar lòbh an gliocas cinn;A làmli cha do shin an sonn,Chum a long thoirt sios gu tuinn.f'hunnacas a sheasamh leis f bein,idh a'ghaisgich tkrein fo cheal;