You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
230 AN GAIDHEAL. Tieas llios an Fhogharaidh,<strong>An</strong>ns a' bliliadhna 426 dh' fhag naRomanaich Breatunn, agiis an sinbha na Breatunnaicli ruisgte, gTindidean, mar clireich do na Gaidlieil.Chuir iad fios a chum nan Roraanachair son cobliair, agus an nair nach b'uiTainn do na Romanaich so adheanamh, chuir iad teachdaireachda dh-ionnsnidh nan Sacsonach anusa' Ghearmailt. Thainig na Sacsonaicha nail gu'u comhuadh, agusphill na Gaidheil dhachaidh gu 'n tirfeiii. Thoisich an sin na Scuitichagiis na Pictich, an da fhine Gaidhealachair cogadh ri cheile, agus airtogail nan creach. A nise cha 'n 'eilOisean a' deanamh luaidh sam bithair aon de na nithibh so. Uime sincha 'n 'eil e cosmhuil gu'n robh maoinair a roinn, agus a chuid fein aiggach neach r' a linn-san. Uime sin,faodar a cho-dhuuadh gu reusantagu'n robh Oisean ann mu 'n dothoisich an t-eadar-dhealachadh soann am maoin am measg nanGaidheal mu thoiseach na coigeamhlinne. <strong>An</strong> t-iomradh a tha e a'deanamh aii- na Romanaich cha b'urrainn bard Gaidhealach an deighan am so a dheanamh le bhi rannsachadheachdraidh na Roimhe ; oiran deigh na linne so bha na Gaidheilcho aiueolach agus air fas cho fiadhaich's nach robh e comaaach dhoibha leitliid a dheanamh idir. Ach, theirneach, ciamar a chaidh na Dain aghleidheadh air chuimhne, ma rinneadhiad cho tratli ris an treas linn,no ris a' cheathramh liiui ? Air tusfreagi'amaid, 'n uair a theid a' chuisf hagail aig beul-aithris, tha e cheartcho furasda rud a chumail airchuimhne fad da mhile bliadhna,agus a tha e fad da cheud bliadhna.Oir feumaidh an t-athair a theagasgdo 'n mhac, agus am mac do 'n ogha,agus mar sin air adhart ; agus 'n uairis gnionih cuimhne a tha ann tha ean t-aon chuid do 'n mhac ionnsachadho athair, cia dhii;bh is e 'athairfein a rinn e, no is ann a f huair esanshean-athair no o a shiim-seanathairan ni a rinneadh le daoinibheile an linnibh o chian. Gleidhidha' chuimhne an dara ni cho maith risan ni eile. Agus a rithist feumar athuigsinn gu 'n i-obh a bhard fein aiga' h-uile Ceaim-cinnidh am measgnan Gaidheal, agus gu 'm b' i adhreuchd ghuathaichte a bhi ag aithrisnan Dan so air beulaobh nan uachdai-an,oii- bha so taitueach do nacinn-f headhna, a chionn gu'n robhgach aon diubh a' creidsiim gu 'mb' iad na gaisgich a tha air an ainmeachadhle Gisein an sinnseara fein.Bha na cinn-f headhna a' misueachadhnam bard gus na dain a ghleidheadhair chuimhne le bhi toirt duais do 'nneach bu mho adh'aitbriseadhdhiubh.Mar sin bhiodh na baird a' stri richeile a dh-fheuchainn co dhiu bumho a ghleidheadh air chuimhne deliune.na nithibh a chaidh ainmeachadhfaodar a chreidsinn gu'n robh na Danaibh; agus bhiodh amannauOiseiu a' seinn a dlian mu dheireadh suidhichte aca anns am biudh iad 'gna treas no toiseach na ceathramh an aithris air beulaobh cuideachd dena cinn-f headhna. Air an doigh sobha na Dain air an cumail anchuimhneagus leis an tlachd a bhana Gaidheil a' gabhail annta chab' f hurasda leo an leigeil air diochuimhne.A thuilleadh air s<strong>of</strong>aodar a thoirt fainear gu 'm bheil a'chuimhne moran na 's treise aig andream sin nach urrainn leughadh nosgriobhadh idir, na tha i aig an dreama tha ag earbsadh ris na treosdaiusin gu an cuideachadh. Agus 'n uairnach robh na baird a' deanamh nisam bith eile fad laithean am beathaach a' seinn nan Dan so cha b' urrainniad an leigeil air chah. Tha so a'dearbhadh mar an ceudna gur h-i a'Ghailig a labhair luchd-aitich na tireaig an am ud, oir cha ghabhadh iad
Change language