An gaidheal - National Library of Scotland

Treas ÌIios an Eanaich, 1873. AN GAIDHEAL. 3?COMHRADH NAN CNOC.{O'n Teachdaire Ghaidhealach.)PARA MOR AGUS DOJIHXULL a' BHUTH.DoiiH.-—Failt' ort a Phàra mhoir.Tha mi 'tuigsinn gu-n robh thu as a'bhaile; cha-n e'h-uile la a chuireastu siias am breacan iiaine. Co as athug thu'choiseaclidlPara.—Cha bu mhaith leam clroclafLreagairt a thoirt ort, ach ged nachcan mi, mar a thubhaii-t Ailean nancon e, gu-n d'thug as mo chasan,faodaidh mi le f irinn a ràdh, gurcoma leam co as. Bha mi 'n diugha' bhaile-mhor, 'us cha b' e baUe na'sbiatachd: ciil mo làimhe ris an dalatha so.DoJiH.—Shacilinn thusa 'tha 'chomhnuidhann an uaigneas a' Ghlinnduibh,gu-m bu bheothachadh mòrdhuit sgriob a thoii-t air uaii-ibh do'nbhaile-mhòr a dh' amharc an t-saoghail.Par.—Ma tha 'm baile ud 'n ashamliladh air an t-saoghal, cha-nioghnadh leam daoin' a chluinntinnag ràdh, An saoghal bochd, mosach.'S mi nach iarradh a chabhsaù- tioram,acrach a choiseacbd ri m' bheo. Geddh' fhàilnichinn air an t-sràid leis a'ghorta, cha-n'eil diiil agam gu-mfeoraicheadh iad, Ciod a dh'fhaii'ichan duine bochd?DoiiH.--An robh thu aig mod ant-Siorraim an diugh; no'n cual' thucionnas a chaidh do dh-Iain ban agusdo Chailleach an oir?Para.—Cha teichd olcas.Fhuairi 'n lagh air Iain bochd, 's cha b'emo roghainn a bha 'n uachdar. Gnothuchnar, càin a chur au' an duinebhochd, ail- son ruith de 'n teangaidha thoirt do'n Chaillich ghràinde; agus's e 'chuid a's miosa, ged is ann ris nacnoic a tha mi 'g a ràdh, nach dubhairte focal ach an fhrinn.DoiiH.—Tha'n fhrinn fhèin airuaùibh searbh ; ach is maith gu-mbheil lagh ann ; agus nach faod esanno duin' eile a dhi'och nàdiu' a biTichdadha mach a rèir a mhiann, gun e'dhloladh aii- a shon. 'S e'n laghfhein an gille.Para.—Is minic a chuala mi Gillenan car, agus b'e sin esan ;lagh nadiinach do gach duine a dh'fheuchasris. 'S e pailteachd an lagha, gortana tire. Bha cairdeas agus deadhchoimhearsnachd, this, seii-c, agus caoimhneas,onoir agus firin eadar duineagus duine, gus an cuala sinn iomradhair na fithich chiocrach sin, naS,gi'iobhadaii-ean ; creachadairean gunchogais gun iochd ; spuinneadaireangun nàire—DoMH,—Thoir an aire dhuit fhein,a Phàraig, cuimhnich mar dh'èii'ichdo dh-Iain ban ;agus tha priosan ùra nis 's a' bhaile-mhor.Para.—Cha-n eagal domh, tha 'nlagh air mo thaobh, seasaidh a' bhreugmi. Dean a mach gu 'n dubhairi mie; cha-n'eil da fhianuis agad mar bhaaig Cailleach an oii-. Sin agad anlagh; agus mar thubhairt mi cheana,'s e milleadh na dùthcha e. Chunnaicmi la, agus bu tèaruinte do dhuinegleadhar de bha La daraich a thoirt dobhalach 'am fad an leth-chinn, nabuidseach a ràdh a nis ri Cailleachan oir.Domh.—Nach mor am beannachadhsin, teang' Iain bhàin, agus bataPhàra mhòir a bhi fo'n lagh; agusgu-m faigh an duine a's bochda ceartasan aghaidh an duine a's saoibhù'e.Para.—Ah- d'athais; cha-n'eil anlagh r'a fhaotainn a nasgaidh; murIwodh an t-or aig a' Chaillich chachluinnte iomradh air teang' Ianbhàin. An t-aon aig am bheil ant-or gheibh e'n lagh; agus ma thagamhlas aige ri duine bochd sam bith,cha-n'eil aige ach a h-aon de dh-abhag'anan lagha a stuigeadh ris, agusma gheibh e as gun aileadh am fiacala bhi 'n a shall, faodaidh se e-fhèin amheas fortanach. An cluinn thu,'Dhomhnuill, tha mis'ag ràdh riut,