LEHEN LIBURIA

Ordian basa erregiak Souzari zereioan igorri erraitera, bera jendiaren
beldtirraz porttigesen harmen gatik, ta zirelakoz hazainak khario
hirian, etztitiala sarerazi bena nahi bazien harmak titzi, ztitiala btirgti
bazterretan jarriren ta ezin hobeki han ziratekiala, Andere Souzak
halakoen herrian esktidagoa bagetarik izan ladin bere jendia, etzian
nahi. Bena bortxak dti garhaiten legia: topatti zien porttigesek ta erran
bezala berhezirik Souza, haren anderia ta haurrak ztitien sarerazi; erregeren
hirian heltti bezain sarri nor bere egongiala, Souza ta bere lagtinak
dtitie makhila khaldiz porrokatzen, dereitze gtiziak khentzen ta hiriz
kanpo akasatzen. Etziradian tirrhtin, ezjakinez norat abia heltti zereienian
berze zaldtin athe bat, otsez soiiiekoak urtik'letzen, larria titzi
ezpazien nahi. Zorthti gaitzaz ziradian porttigesak haiii mendestti(l216)
non batek ere bihtirtzera ezpeitzian bihotza enjogi. Andre Souza bera
ahalkez zadin pikarraitti bere maiiiaten eretzian, nekez zian mantharra
ltirrilat egoitzi ta ber denboran hariiian(1217) eskiez xilho bat eginik
gerrentzialadrano zen hartan ehortzi.
Zaudian maiiiatak ta berze jende gtizia begiak apal, arimak hilik;
Eleonora zen anderiaren izena, khorpitzaren erdia zianian hariiiaz
estali, bere bilhoetzaz(1218) ere bolharra gorde, deithti ztitian mainatak
otsez non zen bere senharra? Gero begitharte zohardi batez soegiten
zialarik(l2l9) pilotariari ta berze ofizierer zereien erran:
"Ene adiskide honak, zien kapitanari ta niri egin dereiktizie
egtirtikitzen gtiniana, zien bihotz lealetarik. ordti ta titz
deizazien khorpitz hau ltirrari ja bere legarraren erdia dianak
phakatti. Zoaztie ta zien bizier sorga, ene arima tristiaren
ere othoi Jinkoa. Zietarik herrilat helttiren denak Eleonoren
berri galtho eginen dereiziener(l220) haren bekhatiek
non dien jarri, dtizie erranen".
Denbora zathi bat ixil egonik begiak zeliala, zian oraiiio erran:
"Ene Jinkoa mtindiala jin nizan bezala heben nago ene
khorpitzaren erdia ere hilekila. Ene Jinkoa besarkatzen dtit
zure akadoiaren azotia, ene bekhatiek merexi ziena har
ezazti besoetan ene senhar ohoratiaren arima, igaran bada
zure ganat, haretzazti ene haur goxoenak, nere saihetsian
daudenak; har ere enia ja ezpainetan dena ta dereiztidana
ene Aita ta ene Jaunari titztiltzen. Ezta lekhtirik zure ganik
tirrhtin denik ezetare zokhorririk zure besoek eman e'lirokeianik.
160