19.09.2015 Views

LEHEN LIBURIA

Lehen liburia edo filosofo euskaldunaren ekheia - Euskaltzaindia

Lehen liburia edo filosofo euskaldunaren ekheia - Euskaltzaindia

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

------------------_._-<br />

egin laiteke, bena ezkirade jendenetzaz baizik mintzaWren. Aristotak<br />

dio, hirur kasta diradiala, hartan, beharrak, plazerrak ta berdhtidiak<br />

egin dtitianak. Lehen da egtin jarraikiena ta nozpait hiriak ta btirgiak<br />

egin ztitiana, zokhorri batek berziari, emangei estaktirtitik(1579), ordian<br />

aizoak tinhtirriak bezala ari ziradian; orai aldiz norbere delarik, adiskidegoak<br />

aspaldian bide, aharrer ta auzier, eginik, aizoak bizi zirade etsai<br />

bezala, adiskidegoak ere bere izena galdtirik, gehiago amets baizik ezta<br />

ageri, sektilan izan ezpaliz bezala.<br />

Jeloskeriaren ta zekhifigoaren stiiak die adiskidegoa erre, aiziak ere<br />

haren hautsa ltirretik eraman. Khiristia lehenak haifi tinko ziradian<br />

adiskide bata berziari, non hil nahian bata berziaren lekhian paganer<br />

eskeintzen beitziradian, onai aldiz anaiak bere anaiaren beitti tikhatzen<br />

odola, lizatekiala Kainen pare, arrotaz beldtir ezpaliz. Nekez ere aitak<br />

haurrer haurrek ere bere aita-amer behar lukeien amorioa dereie ezagtitzen.<br />

Nekezago ere adiskide bat ediren daiteke, eziez tirrhezko meatze<br />

bat(l580) mendi gorenetan; hantik ezagtitze bakhtinak dti adiskidegoaren<br />

izena ozkendti ta hartara delarik orai jende gtizia, dtigtin ikhus<br />

lizatekianez ezagtitze hartan haitorik.<br />

Dtigtin lehenik jende handiak adiskidegoarik e'lirokiela har txipiarentzat,<br />

delakoz bere handitarztinez ta handiago izan nahiaz haifi betherik<br />

non jende gtizien zerbtitzti egin e'lirokienak, arrotz beittitie. Balakariz<br />

diradialakoz tingtiraWrik ta norbere irapaiziaren jarraikian doatzalarik<br />

hetan, eztie adiskiderik batere ta mespretxatzen dutielarik alokairtizko(<br />

1581) zaldiez bezala hetzaz zerbtitxatzen dirade.<br />

Adiskidegoa, bardintaztinian baizik ezta laket( 1582), hau batzen<br />

ezpadti, dti egiten. Ez izanik ere bardingoa bijende suerten artian, behar<br />

handiak dtiW zonbait aldiz apaleraziten ta txipien doialajarten, berzela<br />

hegaltaz(l583) doa adiskidegoa ta beren handitarzUnari so ari direlarik<br />

bezaifi apaltarzUnaz dirade. Inhun ere maite eztielarik, amorioaren<br />

inkaria bortxaz egin behar diela dakie, berze althe beren handitarzUnak<br />

dereie lanak haifi UsU emaiten non berzentzat iitsartia beitie nekez<br />

edireiten.<br />

Hantik dirade miindU gtiziaren balakariak iisii delarik hen bihotza<br />

zeifiiitegiko oillarraren pare aize giizier iitziiltzen dl~na. Bena hen balakak<br />

ta hitz emanak euriaren hur istiletan( 1584), kiiskiiillien pare di rade,<br />

hek bezaifi fitez dirade argiisten( 1585) hala ere gizon ziihiirrak daki<br />

jende giiziari hitzeman dereien obra, harentako eztela, jalki bezain sarri<br />

ahatzerik(l586) dagoela.<br />

Jende giiziaren adiskide, baterenena( 1587) eztela aspaldian egia hori<br />

errana dago, baietare botaiak(l588) giizier eginak eskerik merexi<br />

212

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!