ASA JOURNAL 14/2023

More documents

Recommendations

Info

116 theme / review 2 02 มุมมองทางเข้าวิหารจาก ลานด้านหน้าผ่านสระน้ำา 03 รูปด้านยาว 3 ELEVATION วัสดุในงานสถาปัตยกรรมผันแปรไปตาม เงื่อนไขแต่ละถิ่นที่ จวบจนโลกสมัยใหม่มาถึง วัสดุก่อสร้างได้หลั่งไหล แลกเปลี่ยนกันไปตาม แต่ละแห่งหนบนโลกนี้ เราจึงได้พบกับวัสดุ สถาปัตยกรรมที่มีความหลากหลายตามความ ก้าวหน้าของเทคโนโลยีการขนส่ง อย่างการใช้ ไม้จากต่างถิ่นเข้ามาในไทย การใช้ไม้สนจาก ป่าปลูกในเมืองหนาว ที่มีการออกแบบให้การ ใช้ไม้มีทั้งการตัด และปลูกอย่างสมดุล ถึงแม้ว่า โลกสมัยใหม่จะมีวัสดุอย่างเหล็ก และคอนกรีต มาห่มคลุมสถาปัตยกรรม แต่ไม้ก็ยังเป็นวัสดุที่ ให้ความเฉพาะ ด้วยสัมผัสของไม้ให้ความรู้สึก
อบอุ่น เป็นมิตรใกล้ชิดกับมนุษย์ มีความยืดหยุ่น มากกว่าวัสดุอุตสาหกรรม ทำาให้ไม้ได้รับความ นิยมในงานสถาปัตยกรรมอยู่เสมอ ในพื้นที่เขาใหญ่ อำาเภอปากช่อง จังหวัดนคร- ราชสีมา ปรากฏวิหารของศูนย์ปฏิบัติธรรมชื่อ ว่า “วิหารแก้ว” เป็นวิหารไม้ทรงสูง รูปทรง แลดูสมัยใหม่ เรียบง่าย ด้วยเส้นตั้งจากเสาที่ คล้ายเสานางเรียงในสถาปัตยกรรมทางศาสนา ศูนย์ปฏิบัติธรรมแห่งนี้ออกแบบโดย บริษัท ดวงฤทธิ์ บุนนาค จำากัด แนวคิดการวางผังโดย ใช้ประโยชน์จากที่ตั้ง ที่เป็นเส้นบรรจบของ เชิงเขาสองลูก สถาปนิกเลือกวางวิหารโถงไว้ ที่ตรงกลางปลายจบเขาทั้งสองลูก เกิดเส้น เสริมความแรงให้กับสถาปัตยกรรมที่มีแกน ชัดเจน แกนกลางทำาหน้าที่แบ่งกลุ่มอาคาร ออกเป็นซ้าย-ขวา กลุ่มอาคารบริการที่เป็น โรงอาหารแบบเปิดโล่ง และอาคารห้องสมุด ทั้งสองอาคารวางเกาะเส้นแกนหลัก ทำาให้ การจัดระเบียบเป็นแบบพุ่งเข้าหาศูนย์กลาง ที่ลานทางขึ้นวิหารที่มีสระน้ำาตื้นเป็นภูมิทัศน์ ส่วนเสริมให้รูปทรงมีขนาดส่วนที่ใหญ่ลดความ แข็งลงได้ด้วยการสะท้อนบนผิวน้ำาที่ทำาให้ดู เบาลอย ด้านข้างทางทิศตะวันออก ถูกวางไว้ เป็นที่พักของผู้มาปฏิบัติธรรม ด้วยกลุ่มเรือนพัก จำานวน 10 หลัง ถูกวางรายรอบสระน้ำาที่ขุด เตรียมไว้เป็นพื้นที่หน่วงน้ำา และกักเก็บน้ำาไว้ ใช้งาน การขึ้นรูปทรงวิหารโถง หรือที่เรียกได้ว่าวิหาร ที่เป็นแบบเปิดโล่ง มีผนังปกปิดจากภายนอก บางส่วน เริ่มจากการที่สถาปนิกศึกษารูปตัด ของสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นในภาคอีสาน และ ภาคเหนือ ในส่วนของภาคอีสานได้ศึกษาสัดส่วน รูปตัดจาก ‘สิม’ วัดปทุมคงคา หรือวัดนกออก ที่อำาเภอปักธงชัย จังหวัดนครราชสีมา ในคำา อีสานนั้น ‘สิม’ มาจากการกร่อนคำาว่า ‘สีมา’ หมายถึงขอบเขตอันศักดิ์สิทธ์ ซึ่งในการกำ าหนด สีมาของวัดในภาคอีสาน อันที่มีมาจากภาษาลาว คืออุโบสถในภาคกลางนั่นเอง แต่สิมมีขนาด ที่เล็กกว่า ตามการใช้สอยที่อนุโลมให้สำาหรับ พื้นที่ห่างไกล ขาดแคลนทรัพยากร ไม่สามารถ สร้างอุโบสถได้ตามมาตรฐาน สิมวัดปทุมคงคาเป็นสถาปัตยกรรมที่มีส่วน ผสมของทั้งศิลปะแบบปลายสมัยอยุธยา AT THE HEART OF IT ต้นสมัยรัตนโกสินทร์ มากกว่าศิลปะแบบลาว ต่างภาคอีสานส่วนอื่นๆ เนื่องด้วยนครราชสีมา เป็นเมืองหน้าด่านของกรุงเทพ และลาว มา ตั้งแต่กรุงศรีอยุธยา ทำาให้สถาปัตยกรรมมี ความคล้ายคลึงกับทางภาคกลางมากกว่า แต่ย่อส่วนลง เมื่อพิจารณาลักษณะของสิม หลังนี้ เป็นแบบมีผนังโดยรอบ ไม่ใช่ชนิดสิ มโถง โครงสร้างเสาเป็นไม้แปดเหลี่ยม หุ้ม ด้วยผนังปูนที่ภายนอก ทำาให้ความเด่นชัดอยู่ ที่ด้านสกัด ที่มีสัดส่วนหลังคาลาดชันสูง สำาหรับการศึกษาสถาปัตยกรรมในส่วนภาค- เหนือ สถาปนิกได้ศึกษาจากวิหารวัดไหล่ หินหลวง จังหวัดลำาปาง วิหารนี้มีลักษณะเป็น วิหารโถง หรือผนังโล่ง โดยเมื่อมองไปยัง ด้านสกัดที่ทางเข้า จะเป็นเสาลอย ไม่มีผนัง โครงสร้างเสาด้านสกัดมี 4 ต้น ทำาให้การแบ่ง สัดส่วนพื้นที่ภายในเป็น 3 ส่วน มีเสาร่วมใน เป็นตัวขับเน้นที่ว่างปลายวิหารที่มีพระประธาน ตั้งอยู่ ลักษณะโครงสร้างเป็นไม้หลังคา มีความ ลาดชัน 45 องศา แม้ว่าจะเป็นวิหารโถงที่ไม่มี ผนังทึบรอบแบบสิมวัดปทุมคงคา แต่ปลาย วิหารช่วงที่เป็นที่ตั้งพระประธานเป็นผนังทึบ บางส่วน เพื่อควบคุมความสลัวให้กับบริเวณ ศักดิ์สิทธิ์ที่สุดของวิหาร ลักษณะโครงสร้าง วิหารวัดไหล่หินหลวงส่งอิทธิพลต่อระบบ โครงสร้างหลังคาวิหาร วิหารแก้ว ออกแบบโดยการวางให้ด้านสกัด หันไปแนวทิศตะวันออก-ตก ตำาแหน่งวาง พระประธานอยู่ทางด้านทิศตะวันตก หัน พระพักตร์พระพุทธรูป และวางทางเข้าไว้ ทิศตะวันออก ตามคติพุทธตอนพระพุทธเจ้า ตรัสรู้ การเข้าถึงวิหารโถงจากลานด้านหน้า ต้องเดินผ่านสระน้ำาที่ออกแบบไว้ให้เต็มไป ด้วยบัว การรับรู้ที่ว่างภายในเป็นไปอย่าง คลุมเครือ แม้ว่าชื่ออาคารคือ วิหารแก้ว ที่ สื่อถึงความโปรงใส แต่การวางโครงสร้างเสา ไม่ได้เป็นแบบตรงไปตรงมา มีการวางเสา สลับเหลื่อมกันไปมาของเสาแนวภายนอกสุด ส่วนแนวเสาภายในจะตั้งซ้อนอยู่ระหว่างแนว เสาภายนอก ผลจากการวางโครงสร้างเสา ระบบนี้ ก่อเกิดการรับรู้ที่คลุมเครือ ไม่ชัดเจน คาดเดาที่ว่างภายในได้ยาก 117 ก่อนจะเข้าไปยังภายในวิหาร จะพบกับปริมาตร ของวิหารที่มีขนาดส่วนสื่อถึงพื้นที่ศักดิ์สิทธิ์ เป็นภาพที่มีเสาไม้ขนาดใหญ่มีรูปแบบการเรียง ไม้ในแนวตั้งขับให้เส้นตั้งที่เสาชัดเจนยิ่งขึ้น องค์ประกอบของสถาปัตยกรรมดูเปลี่ยนไป จากรูปตัดที่สถาปนิกได้ศึกษาไว้ มีลักษณะ การจัดเรียงเป็นสำาเนียงใหม่ในไวยากรณ์เดิม ส่วนของแปลานได้ถูกขับให้เน้นชัดขึ้นกว่าสิม วัดปทุมคงคา เน้นทางเข้าชัดเจนขึ้น ส่งผลต่อ ภาพพระพุทธรูปปลายทาง เมื่อผ่านเข้าไปยัง ภายใน เสาจะช่วยพรางพื้นที่ภายในให้ติดต่อ กับภายนอกด้วยการวางชุดเสาภายนอกแบบ สลับ เมื่อพิจารณารูปตัดแต่ละช่วงเสา จะเป็น การพัฒนาจากสถาปัตยกรรมพื้นถิ่นแบบเดิม ให้ตอบสนองกับแนวคิดร่วมสมัยมากขึ้น รายละเอียดของเสาไม้ โครงหลังคาไม้ ถูก ประกอบกันขึ้นจากโครงสร้างเหล็ก กรุชั้นใน ด้วยแผ่นซีเมนต์บอร์ด จากนั้นจึงกรุชั้นนอก สุดด้วยไม้สนนำาเข้าขนาด 1” x 6 “ รูปแบบ วางไม้กรุให้ขนานไปกับแนวตั้งของเสา ส่วน ของขื่อ อะเสเหล็กหุ้มด้วยไม้ในแนวนอน ล้อไปกับแนวการวางโครงสร้างหลังคา แม้ว่า จะเป็นวิหารโถงที่จะพบกับปัญหาฝนสาด ระบบระบายน้ำาที่พื้นได้เตรียมไว้ด้วยยกพื้น ปล่อยให้ด้านล่างเป็นพื้นยก ในการออกแบบ รายละเอียดงานไม้ สิ่งที่ต้องระวังอันดับต้นๆ คือการระวังเรื่องความชื้น ถ้าปล่อยให้ไม้มีจุด สะสมความชื้นได้ง่าย จะเป็นจุดที่เสื่อมโทรม ได้เร็ว ต้องป้องกันไม่ให้เจอดิน หรือน้ำ าโดยตรง ในส่วนที่จะชนกับน้ำา ดิน ได้มีการออกแบบ รายละเอียดให้เว้นรอยต่อไว้ ไม่ให้สะสม ความชื้นโดยตรง หรือจะเรียกได้ว่าให้ไม้ได้ หายใจ “สำาหรับผม เรื่องของพุทธศาสนาเป็นเรื่องของ การปฏิบัติ เราทำาวิธีการสะท้อนของอาคารนี้ ด้วยอะไรบ้างที่สะท้อนความเป็นพุทธ อะไร บ้างที่เป็นสาระจริงๆ เพียงแต่ผมไม่ได้ทำามัน ออกมาในเชิงสัญลักษณ์เท่านั้นเอง ผมว่าคำาว่า สมดุล ธรรมชาติเป็นหัวใจ มันมีไม้แล้วก็มีหิน มันมีเปิดแล้วก็มีปิด มีภายนอกแล้วก็มีภายใน อันนี้ก็เป็นวิธีคิดแบบที่ผมมอง” ดวงฤทธิ์ บุนนาค สถาปนิก และกรรมการผู้จัดการได้ เอ่ยถึงแนวคิดของงานออกแบบชิ้นนี้ไว้ในการ สรุปช่วงท้าย
Page 1:
Wood is Good 2023.Jul-Aug The Archi
Page 5 and 6:
PAREENA 03
Page 8:
์ 06 message from the president
Page 12:
10 foreword ไม้ เป็น
Page 15 and 16:
theme / review Holy Crab At St. Xav
Page 17 and 18:
Serpentine Pavilion 2023 15 Lina Gh
Page 19 and 20:
Serpentine Pavilion 2023 17 ใน
Page 21 and 22:
Rethinking Flexibility: A Lecture b
Page 23 and 24:
Page 25 and 26:
Page 27 and 28:
Page 29 and 30:
Page 31 and 32:
ASA Infinity Ground—Thailand and
Page 33 and 34:
Page 35 and 36:
Page 37 and 38:
Page 39 and 40:
Page 41 and 42:
ผศ. คมกฤช ธนะ
Page 43 and 44:
Page 45 and 46:
1 Image credit: Frei Otto Archives
Page 47 and 48:
WOOD IS ... 45 1. Resumability ด
Page 49 and 50:
WOOD IS ... 47 ความสั
Page 51 and 52:
WOOD IS ... 49 Image credit 05-06 :
Page 53 and 54:
WOOD IS ... 51 “Wood as Everyday
Page 55 and 56:
53 08 08 ภายใน Danziger S
Page 57 and 58:
WOOD IS ... 55 09 Image credit: Arc
Page 59 and 60:
WOOD IS ... 57 ”ผมเชื
Page 61 and 62:
WOOD IS GOOD 59 11 Image credit: ©
Page 63 and 64:
สิ่งสำาคัญอ
Page 65 and 66:
2 01 ภาพมุมสูงข
Page 67 and 68: LEARNING BY DOING 65 03 มุม
Page 69 and 70: LEARNING BY DOING 67 6 05 พื้
Page 71 and 72: LEARNING BY DOING 69 09 พื้
Page 73 and 74: 10 พื้นที่ส่ว
Page 75 and 76: LEARNING BY DOING 73 Among the mate
Page 77 and 78: LEARNING BY DOING 75 “One of the
Page 79 and 80: 01 มุมมองบริเ
Page 81 and 82: เข้ามาจัดกา
Page 83 and 84: TIME PASSAGES 81 The project itself
Page 85 and 86: TIME PASSAGES 83
Page 87 and 88: TIME PASSAGES 85 Each of the wooden
Page 89 and 90: TIME PASSAGES 87 10 บรรยา
Page 91 and 92: 2 01 การใช้ไม้เ
Page 93 and 94: OLD INTO NEW 91 3 03 ทางเ
Page 95 and 96: OLD INTO NEW 93 6 A collection of c
Page 97 and 98: OLD INTO NEW 95 08 ภาพพื
Page 99 and 100: 11 Presidential Villa (Two Bedroom
Page 101 and 102: OLD INTO NEW 99 13 แสงที
Page 103 and 104: OLD INTO NEW 101 The wooden compone
Page 105 and 106: 2 01 รูปร่างอาค
Page 107 and 108: HOLY CRAB 105 03 การวาง
Page 109 and 110: 107 To create a religious building
Page 111 and 112: HOLY CRAB 109 07 การวาง
Page 113 and 114: HOLY CRAB 111 09 Drawings แสด
Page 115 and 116: HOLY CRAB 113 “I was this foreign
Page 117: 1 01 มุมมองทางเ
Page 121 and 122: 4
Page 123 and 124: AT THE HEART OF IT 121 The steel fr
Page 125 and 126: TWO IN ONE 123 09 มุมมอ
Page 127 and 128: AT THE HEART OF IT 125 10 11
Page 129 and 130: AT THE HEART OF IT 127 12 มุม
Page 131 and 132: MATERIALS, TOOLS, TECHNIQUES FUNDAM
Page 145 and 146: Wood Chirp Barn Wood Structure ไ
Page 147 and 148: ASA Journal asa Platform Selected M
Page 149 and 150: 01 บรรยากาศพื
Page 151 and 152: SHER MAKER 149 03 ชั้นจ
Page 153 and 154: SHER MAKER 151 5 A large gable roof
Page 155 and 156: ECO ARCHITECT 153 07 อาคา
Page 157 and 158: SHER MAKER 155 09 ดีเทล
Page 159 and 160: SHER MAKER 157 “We persuade custo
Page 161 and 162: SHER MAKER 159 15 พื้นท
Page 163 and 164: แต่ควรจะเป็
Page 165 and 166: 1922 ARCHITECTS 163 we believe that
Page 167 and 168: VASU POSHYANANDANA 165 ในสถ
Page 169 and 170:
VASU POSHYANANDANA 167 อีกส
show all

ASA JOURNAL 14/2023

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?