ASA JOURNAL 14/2023

136
materials
การเปลี่ยนแปลงทางขนาดเกิดขึ้นตามธรรมชาติของวัสดุไม้ โดยไม้
แต่ละสายพันธุ์มีการเปลี่ยนแปลงทางขนาดที่แตกต่างกันจากอัตรา
การหดตัว Shrinkage rate ในด้านรัศมี Radial และ ด้านผิวสัมผัส
Tangential ของวงปี ไม้ทุกสายพันธุ์มีอัตราการหดตัวด้านผิวสัมผัสวงปี
สูงกว่าด้านรัศมีเสมอ ข้อเท็จจริงนี้อาจใช้ประกอบการพิจารณาคัดเลือก
วัสดุไม้แปรรูปและการออกแบบรายละเอียดวิธีการประกอบสร้างเพื่อ
การใช้งานที่เหมาะสมแตกต่างกัน ยกตัวอย่างปัญหาที่พบบ่อยจากการ
หดขยายตัวของวัสดุไม้ในการติดตั้งพื้นไม้ภายนอกอาคารในสภาพที่
เผชิญสภาวะอากาศโดยตรงซึ่งเกิดการบวมเบียดกันของแผ่นพื้นไม้
จนโก่งตัว อาจป้องกันด้วยการพิจารณาเลือกใช้วัสดุไม้สายพันธุ์ซึ่งมี
อัตราการหดขยายตัวต่ำาร่วมกับลักษณะของไม้แปรรูปซึ่งผิวด้านหน้า
กว้างเป็นระนาบรัศมีที่มีอัตราการหดขยายตัวต่ำาจากสมมติฐานที่ว่า
ตัวแปรขนาดความกว้างสูงคูณด้วยค่าคงที่อัตราการหดขยายตัวด้าน
รัศมีต่ำาย่อมได้ผลลัพธ์ที่ต่ำาลง(หมายถึงการขยายตัว) เมื่อเปรียบเทียบ
กับการใช้วัสดุไม้ซึ่งผิวด้านหน้ากว้างเป็นระนาบผิวสัมผัสซึ่งอัตราการ
หดขยายตัวสูงกว่า (ระนาบรัศมีปรากฏลายเสี้ยนที่ผิวไม้ลักษณะ
ลายเส้น Straight grain ขณะที่ระนาบผิวสัมผัสปรากฏลายเสี้ยนที่
ผิวไม้ลักษณะลายภูเขา Cathedral grain) โดยรายละเอียดการติดตั้ง
อาจใช้วิธีการจับยึดซึ่งยอมให้วัสดุไม้หดขยายตัวในขนาดและทิศทาง
ที่ควบคุมได้ร่วมด้วย
ทั้งนี้นอกเหนือจากการเปลี่ยนแปลงทางขนาดของพื้นไม้ภายนอก
ดังตัวอย่างที่กล่าวมานี้ยังมีอุปสรรคเรื่องการเปลี่ยนแปลงรูปทรงและ
ความทนทานร่วมด้วย การเปลี่ยนแปลงทางรูปทรงของวัสดุไม้ซึ่งเกิด
จากสภาพอากาศส่วนหนึ่งผู้เขียนสรุปเบื้องต้นเพื่อความเข้าใจโดยง่าย
คือ ผลที่เกิดขึ้นจากความสัมพันธ์ของการหดขยายตัวด้านรัศมีและ
ผิวสัมผัสของวัสดุไม้นั้นนั้น จากข้อเท็จจริงเรื่องอัตราการหดขยายตัว
ของวัสดุไม้ทำาให้เข้าใจได้ว่ารูปลักษณะของลายเสี้ยนไม้ที่ผิวหน้าตัดซึ่ง
เกิดการจากการแปรรูปไม้ที่แตกต่างกันย่อมทำาให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
ทางรูปทรงแตกต่างกันด้วยและรูปลักษณะของลายเสี้ยนที่ผิวหน้าตัดนี้
สามารถใช้ในการคาดการณ์ลักษณะการเปลี่ยนแปลงทางรูปทรงของ
วัสดุไม้นั้นนั้นได้โดยสังเขป กล่าวโดยสรุปว่าวัสดุไม้ซึ่งผ่านกระบวนการ
ลดความชื้นภายใต้สภาวะควบคุมที่เหมาะสมใกล้เคียงกับความชื้นสมดุล
ในสภาพแวดล้อมใช้งานจะลดความเสี่ยงจากความเสียหายและเสื่อม-
สภาพเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของความชื้นในวัสดุไม้อย่างฉับพลัน
ตามธรรมชาติ
การจำาแนกจัดกลุ่มวัสดุไม้เนื้อแข็ง ไม้เนื้อปานกลาง และไม้เนื้ออ่อน
ใช้เกณฑ์ในการจำาแนก 2 ประการ คือ ความทนทานตามธรรมชาติ19
และความแข็งแรงในการดัด 20 ที่ค่าความชื้นในเนื้อไม้ 12%MC ซึ่งอาจ
อธิบายสั้นสั้นเข้าใจง่ายด้วยคำาว่า “ทน-ทาน” ในภาษาไทยโดยความ
ทนหมายถึงอายุการใช้งานโดยคุณสมบัติของตัวเอง ความทานหมายถึง
คุณสมบัติการต้านทานรับแรงกระทำา หรือความแข็งแรงของวัสดุไม้นั้น
ในหนังสือไม้เนื้อแข็งของประเทศไทย โดยสำานักวิจัยการจัดการป่าไม้
และผลิตผลป่าไม้ กรมป่าไม้ ระบุว่าไม้เนื้อแข็งมีความแข็งแรงในการดัด
สูงกว่า 1000 กก./ซม.2 และ ความทนทานตามธรรมชาติสูงกว่า 6 ปี,
Dimensional variation and changes in size occur naturally
in wood materials. Each wood species has a different size
variation due to the shrinkage rate in the radial and tangential
directions of the annual ring. All wood species had a higher
annual ring tangential shrinkage rate than the radius one.
This fact may be used to consider the selection of lumber
and the detailed design of the construction methods to fit
different uses. For example, a common problem caused by
the shrinkage of wooden materials when installing wooden
floors outside the building in direct weather conditions
may cause the wooden floor to swell and bend. It can be
prevented by considering the selection of wood species with
a low shrinkage rate in combination with the characteristics
of lumber whose front surface is a radial plane with a low
shrinkage rate, based on the assumption that the high
amplitude variable multiplied by the constant of a low radial
contraction rate would have a lower result of expansion when
compared to using a wooden material whose front surface is
a tangential plane with a higher contraction rate. (The radial
plane shows a straight grain on the wood surface, while the
tangential plane shows the cathedral grain.) The installation
details may use a clamping method that allows the wood
material to shrink or expand in a controlled size and direction.
In addition to the above-mentioned risks of the exterior
wooden floor shrinking and expanding, there are also risks of
deformation and durability. The weather contributes to the
morphological transformations of timber materials. Simply put,
the result of the relationship between radial and tangential
direction shrinkage of wood materials is that, based on the
shrinkage rate of wood materials, the appearance of the grain
pattern on the cross-sectional surface as a result of different
wood processing will also result in different shape changes.
The appearance of the grain pattern on the cross-sectional
surface can be used to predict the deformation properties of
the timber material. It can be concluded that wood materials
dehumidified under optimally controlled conditions near their
operating environment’s equilibrium humidity will reduce the
risk of damage and deterioration caused by abrupt natural
changes in humidity.
The classification of wood materials into solid, medium, and
soft employs two classification criteria: natural durability
and bending strength at a wood moisture content of 12%
MC, which can be quickly and easily explained in terms of
their durability and endurance. Durability refers to a timber
material’s inherent lifetime, whereas endurance refers to its
resistance to force or its strength. According to the Royal
Forest Department of Thailand’s Bureau of Forest Management
Research and Forest Products, hardwood has bending
strength greater than 1000 kg/cm2 and natural durability
greater than 6 years; medium hardwood has bending strength
between 600 and 1000 kg/cm2 and natural durability