Introduzione, testo critico, traduzione e note del De orthographia di ...

165
170
175
180
185
parens’ aut confitendum quaedam aliter scribi, aliter enuntiari. Nam quibusdam litteris defi-
cimus, quas tamen sonus enuntiationis arcessit, ut cum dicimus ‘uirtutem’ et ‘uirum fortem
consulem Scipionem’ [isse] per ‘i’ isse fere ad aures peregrinam litteram inuenies. Et in ple-
risque Cicero uidetur auditu emensus scriptionem, qui et ‘Aiiace’ et ‘Maiiam’ per duo
‘i[i]’ scribenda existimauit (cum unum esse animaduertendum, siquidem potest et per unum
‘i’ enuntiari, ut scriptum est). Unde illud pressius et plenius sonet per duo ‘i’ scribi
oportere existimat, sic et ‘Troiam’ et siqua talia sunt. Inde crescit ista geminatio et inci-
pit per tria ‘i’ scribi ‘coiiicit’ ut prima syllaba sit ‘coi’, sequentes duae ‘ii’ ‘cit’. Nam si est
a[liud] ‘iacit’, pro ‘a’ ‘i’ substituitur, ut uocalis obtineat manente priore ‘i’, quae consonan-
tis uicem implebat. At qui ‘Troiam’ et ‘Maiam’ per unum ‘i’ scribunt, negant onerandam plu-
ribus litteris scriptionem, cum sonus ipse sufficiat. Hanc enim naturam esse quarumdam lit-
terarum ut morentur et enuntiatione sonum detineat, quod accidit et in eo quod dicimus
‘hoc est’, cum ipsa uastitas litterae in enuntiatione pinguescat. Atque ipsa natura ‘i’ litterae
est ut interiecta uocalibus latius enuntietur, dum et prior illam adserit et sequens sibi uindi-
cat. Et cum appareat per unum ‘Troiam’ scribi apud Graecos et ‘Maiam’, non est nobis
altera ‘i’ necessaria, cum in nomine non scriptio immutetur, sed sola enuntiatio. Sic
apud illos ‘mui'a’ per unum ‘i’ scribitur, item ‘quiav"’. Licet repugnent Graeci quominus haec
‘i’ littera in unitatem cum aliqua uocali ueniat, ut unam syllabam faciant, uelintque ‘mui'a
kai; quiav"’ trisyllaba nomina esse, uincet tamen illos natura teste praeclaro, qui ait:
uiJov" q∆ uiJwnov" t∆ ajreth'" pevri dh'rin e[qento,
nisi si hic uersus a duobus anapaestis incipit, quod nullo modo potest fieri. Sed quotiens, ut
supra diximus, duabus uocalibus interiecta haec littera est, duarum consonantium obtinet
uicem. Sic non erit acephalus uersus:
165 aut M2 : a M || deficimus corr. uulgo : difficimus M 167 [isse] per ‘i’ isse scripsi : isse perisse M
(a M1 isse tribus punctis insignitum), [isse] peruenisse Keil (peruenisse Brambach) 168 ‘Aiiace’ corr.
Urs. (=Rom. 1587) || per duo ‘i[i]’ corr. Keil 169 cum unum esse animaduertendum
De Nonno : quoniam unum esse animaduertunt M (unam corr. M2), quidam unum esse animaduertunt Keil
170 scriptum est Keil : scriptum sit M || suppl. Keil ex Schmitzii coniectura 171 ‘Troiam’
corr. Keil 172 ‘coi’ in marg. corr. M2 : communi M (a M2 expunctum) || duae Keil : duo M
173 secl. De Nonno || ut uocalis obtineat M : ut uocalis obtineat suppl. Keil 174 At corr. M2 :
et M 176 detineat quod corr. Rom. 1587 : detineat qui M 177 ‘hoc est’ Parrh. Keil : .h. est M
179 per unum ‘Troiam’ corr. Urs. (=Rom. 1587) 180 suppl. Keil 181 ‘µυα’ M1 : µαια M
182 ‘ µυα κα υιάς’ Parrh. Keil : µυαν αυιαν M 184 Hom. Od. XXIV 515 || υς ~ εντ
Rom. 1587 : υς ε ω ςτ ρετς pέρι δριν εντ om. M, add. M2 187 acephalus a M 1 ph superscriptum, acefalus M
10