Introduzione, testo critico, traduzione e note del De orthographia di ...

330
335
340
345
350
loquendi consuetudo, cum dicimus ‘excellere’ et ‘extollere’ et ‘exquirere’. In eo quod est
‘exspectatus’ duplicem scriptionem quidam esse uoluerunt, ut, quotiens cum uerbo quod est
‘ex[s]pecto’ ‘opperior’ praeposita haec pars orationis fuerit, ‘e’ et ‘x’ littera contenta sit;
quotiens autem cum uerbo quod est ‘specto ludos’, necessaria [esse] ‘s’ litterae insertio[r]
sit, ut in ipsa quoque scriptione ambiguitas deducatur eius quod est ‘expectare illum uolo’
et ‘spectare mihi placet’. Verum uno modo utrumque scribi licet nec timere eam ambi-
guitatem, quae est multis uerbis familiarissima, cum in hac littera ‘x’ etiam ‘s’ posita sit,
siquidem tam apud nos quam apud Graecos duplex sit et composita.
[VI.4] Transeamus nunc ad aliam praepositionem. ‘Ob’ praepositio interdum ponitur
plena, ut est ‘obire’ ‘oberrare’, interdum ad eam litteram transit, a qua sequens uox incipit,
ut est ‘offusit’ ‘ommutuit’: item et si ‘p’ sequatur, ut ‘opposuit’. Similiter quidam et in
eo quod est ‘obstitit’ ‘p’ seruare maluerunt, quia haec littera semiuocali ‘s’ confusa[e] eius
litterae sonum exprimit, quae est apud Graecos ‘y’, atque hanc illi duplicem constare dicunt
ex ‘p’ et ‘s’.
[VI.5] Huic similis est et ‘sub’ praepositio, quae interdum ‘b’ litteram seruat, ut in eo
quod est ‘subdit’; interdum mutat, ut supra dixi, in eam litteram a qua sequens incipit
uerum, ut in eo quod est ‘sufficit’ ‘suffodit’ et in eo quod est ‘summouit’ ‘summini-
strauit’, aeque in eo quod est ‘supposuit’. Atque animaduertimus in semiuocalem tran-
sire, ut in eo quod est ‘sustulit’ et ‘suscepit’. Nec non uariat significationem gemina[m]
enuntiatione[m] litterae sequentem uocem inchoantis, ut est ‘succipere’: aliud est enim
‘amicum suscipere’, aliud ‘aquam succipere’.
[VI.6] At in praepositione ‘de’ minimum est obseruationis, quantum ad ortho-
graphiam, non quod ad significationem pertine[a]t. Plena enim in compositionibus ponitur,
ut ‘deducere’ ‘depellere’ ‘demonstrare’ ‘destruere’. Nam si quando ‘e’ in ‘i’ litteram transit,
ab alia praepositione originem ducit. Cum enim dicimus ‘dimouit’, ut est:
et:
dimouit obstantes propinquos,
328 ‘exspectatus’ scripsi : exspectatum M 329 ex[s]pecto Keil ut traditum 330 [esse] seclusi ||
insertio[r] correxi 332 spectare Parrh. 336 ‘oberrare’ Keil collato Papiriano apud Cassiod. orth.
GL VII 162, 20 : obarare M 337 ‘offusit’ corr. P2 Keil || ‘ommutuit’ Keil collato Papiriano l. c. :
omminauit M 338 semiuocali ‘s’ confusa[e] P2 Keil : semiuocalis confusae M 343 uerum corr. P2 Keil 344 aeque Parrh. P2 : neque M, atque Keil || in semiuocalem transire suppl. Keil, in s
semiuocalem transire P2 Schneider 345 gemina[m] enuntiatione[m] corr. Keil, geminans enuntiationem P2 346 ‘succipere’ P2 Keil : suscipere M 349 pertine[a]t corr. Keil || enim add. in marg. M2 352 Hor.
carm. 3, 5, 51 || propinquos Keil : propinquas M
17