Cybercrime en witwassen

Kenmerken van actoren bij het witwassen van opbrengsten uit banking malware en ransomware 105
5.4 Payment Service Providers
Payment Service Providers faciliteren op grote schaal betalingen voor online
dienstverleners, zoals webwinkels. Een Payment Service Provider (PSP)
aggregeert verschillende betaalmiddelen en doet dienst als tussenschakel
tussen de betaler, de webwinkel en de dienstverlener van een financieel product.
Een webwinkel kan bijvoorbeeld met één technische koppeling met een
PSP verschillende betaalmethoden aanbieden. Met deze koppelingen kunnen
bijvoorbeeld betalingen worden verricht via iDeal, creditcards en PayPal,
maar ook met bijvoorbeeld Bitcoin en Paysafecards. Het is mogelijk dat de
PSP de gelden voor de begunstigde van de betaling verzamelt en vervolgens
op grond van een raamovereenkomst doorbetaalt (Voerman & Baukema,
2015). PSP’s faciliteren slechts de betaling tussen de consument, webshops
en banken. Zij faciliteren niet, althans niet bewust, het witwasproces (afgezien
van enkele criminele PSP’s). 254
Uit interviews komt naar voren dat PSP’s zelf ook monitoring toepassen om
fraude tegen te gaan. Over het algemeen worden bedragen die via een PSP
worden afgerekend op een rekening gestort van de PSP. Uitbetaling aan de
webwinkel kan worden gepauzeerd als er indicaties zijn dat er sprake is van
fraude. In sommige gevallen zal het bedrag dan direct worden teruggestort
op de rekening van de consument. Om het risicoprofiel zo laag mogelijk te
houden, eisen PSP’s in veel gevallen van de webwinkel bij de registratie de
volgende gegevens: Kamer van Koophandel-gegevens, een kopie van identiteitsbewijs
en verificatie van de betaalrekening. Daarnaast is het mogelijk
voor PSP’s om het faciliteren van bekende witwasroutes te weigeren en extra
te monitoren op risicobetalingen. Sommige PSP’s kiezen er voor betalingen
met een combinatie van betaalmethoden niet te faciliteren.
Er is een onderscheid te maken tussen gereguleerde en ongereguleerde
PSP’s. PSP’s hebben een vergunning nodig van De Nederlandsche Bank als zij
de gelden voor begunstigden verzamelen en doorbetalen. Kort gezegd zijn
sommige PSP’s in Nederland vrijgesteld van deze vergunning, omdat zij deze
dienst niet leveren en onder een bepaalde grens van betalingstransacties blijven
(Voerman & Baukema, 2015). Er is minder zicht op de handelingen van
PSP’s zonder vergunning. Bovendien zijn er vele buitenlandse PSP’s actief op
de Nederlandse markt. Deze betaaldiensten zijn soms gevestigd in jurisdicties
met minder strenge of niet actuele regelgeving. Het kan ook zijn dat
lokale handhavingsinstanties niet altijd de capaciteit hebben voor handhaving
binnen deze sector of dat niet prioriteren. Dit alles zorgt voor grote verschillen
in antifraude- en antiwitwasmaatregelen tussen PSP’s en mogelijke
254 Tijdens het onderzoek kwam een geval naar voren waarin een derdenrekening van een Payment Service Provider
werd gebruikt om criminele transacties te faciliteren, maar dit betrof geen banking malware of ransomware.