Cybercrime en witwassen

Inleiding 17
en Bitcoin-handelaren. Deze actoren worden ook wel aangeduid als ‘financial
facilitators’. 8
1.2 Onderzoeksvragen
De hoofdvraag van dit onderzoek luidt:
Op welke wijze en door welke actoren wordt geld dat wordt verkregen uit
banking malware en ransomware (al dan niet digitaal) witgewassen?
De deelvragen van het onderzoek luiden als volgt:
1 Wat wordt verstaan onder het witwassen van door banking malware en
ransomware verkregen geld en hoe wordt witwassen juridisch gekwalificeerd?
2 Wat zijn digitale betalingsmiddelen, in het bijzonder virtuele valuta zoals
Bitcoin, en hoe werken deze digitale betalingsmiddelen?
3 Op welke wijze en door welke actoren wordt geld witgewassen dat:
a door middel van banking malware wordt verkregen?
b door middel van ransomware wordt verkregen?
4 Wat zijn de kenmerken van actoren die betrokken zijn bij het witwassen
van geld dat wordt verkregen uit banking malware en ransomware?
5 Welke informatie over de modus operandi van actoren, die betrokken zijn
het bij het witwassen van geld dat verkregen wordt uit banking malware
en ransomware, is beschikbaar op het dark web?
6 Welke rol spelen digitale betalingsmiddelen, in het bijzonder virtuele
valuta zoals bitcoins, bij het witwassen van geld dat wordt verkregen uit
banking malware en ransomware?
Inzicht in het digitaal witwassen van uit cybercrime verkregen geld draagt bij
aan het ontwikkelen van strategieën van handhavingsinstanties om cybercrime
én witwassen beter te bestrijden. De primaire doelgroep van dit onderzoek
bestaat uit degenen die bezig zijn met het opsporen en vervolgen van
cybercrime en witwassen, onder meer bij politie, Openbaar Ministerie en
banken. 9 Daarnaast is dit onderzoek ook bedoeld voor beleidsmakers, wetenschappers
en professionals werkzaam in het domein van cybercrime en witwassen.
Om deze bredere doelgroep te faciliteren wordt in hoofdstuk 2 en 3
het fenomeen van banking malware, ransomware, witwassen en digitale
betalingsmiddelen (waaronder bitcoins) onderzocht.
8 Merk op dat de term financial facilitators soms enkel wordt gebruikt voor dienstverleners die onder toezicht
staan van de financiële toezichthouders. Omdat virtuele valuta doorgaans juist niet onder dit toezicht vallen
(zie hoofdstuk 3), is in dit onderzoek een ruimer bereik aan de term financial facilitators toegekend. In het
buitenland staan Bitcoin exchanges en/of gecentraliseerde virtuele valuta soms wel onder toezicht.
9 Voor deze doelgroep bevatten hoofdstuk 2 en 3 van dit rapport informatie die mogelijk grotendeels reeds
bekend is.