Cybercrime en witwassen
O%26B319_Volledige%20tekst_tcm28-228990
O%26B319_Volledige%20tekst_tcm28-228990
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
94 <strong>Cybercrime</strong> <strong>en</strong> witwass<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s aanleiding vorm<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> witwasonderzoek. 240 Daarbij<br />
zal het in eerste instantie niet altijd helder zijn om wat voor e<strong>en</strong> gronddelict<br />
het gaat. 241 In verband met de verplichte registratie van rek<strong>en</strong>inghouders bij<br />
bank<strong>en</strong> (met id<strong>en</strong>tificatiemiddel op locatie of ev<strong>en</strong>tueel door middel van<br />
1-c<strong>en</strong>tverificatie), kunn<strong>en</strong> opsporingsinstanties relevante gebruikersgegev<strong>en</strong>s<br />
vorder<strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong> daartoe aanleiding is (<strong>en</strong> met de juiste vordering), kunn<strong>en</strong><br />
ev<strong>en</strong>tueel ook relevante transactiegegev<strong>en</strong>s word<strong>en</strong> gevorderd.<br />
5.2 Money mules<br />
Uit ons dossieronderzoek <strong>en</strong> de interviews komt het beeld naar vor<strong>en</strong> dat de<br />
money mule vaak wordt gerekruteerd door e<strong>en</strong> ronselaar. Money mules word<strong>en</strong><br />
soms ingezet voor het doorstur<strong>en</strong> van pakketjes 242 die met het frauduleus<br />
verkreg<strong>en</strong> geld zijn gekocht, maar meestal voor het beschikbaar stell<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> bankrek<strong>en</strong>ing <strong>en</strong> voor het opnem<strong>en</strong> van geld wanneer daartoe de<br />
instructie wordt gegev<strong>en</strong>. De money mule mag vervolg<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> kleine commissie<br />
op het geld behoud<strong>en</strong>. Daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> komt het via e<strong>en</strong> money mule<br />
doorsluiz<strong>en</strong> van geld naar e<strong>en</strong> andere rek<strong>en</strong>ing veel minder vaak voor.<br />
Uit de gepubliceerde Mega Server-zaak blijkt dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s zijn geronseld<br />
om met e<strong>en</strong> valse id<strong>en</strong>titeit e<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing te op<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> pinpass<strong>en</strong> te verkrijg<strong>en</strong>.<br />
243 Na het opnem<strong>en</strong> van het geld werd in deze zaak getracht het geld<br />
via e<strong>en</strong> geldtransferkantoor van MoneyGram over te mak<strong>en</strong> naar Rusland. In<br />
de literatuur wordt ook wel g<strong>en</strong>oemd dat money mules zich niet bewust zijn<br />
van het feit dat ze meewerk<strong>en</strong> aan witwass<strong>en</strong>. Daarbij zijn de money mules in<br />
de veronderstelling dat via internetadvert<strong>en</strong>ties e<strong>en</strong> baan als ‘financial manager’<br />
wordt aangebod<strong>en</strong> waarbij de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vanuit huis kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong><br />
(UNODC 2014, p. 53-54). Uit ons onderzoek bleek dat het echter in de meeste<br />
gevall<strong>en</strong> ging om money mules die op straat geronseld werd<strong>en</strong> <strong>en</strong> bewust<br />
teg<strong>en</strong> e<strong>en</strong> vergoeding aan het witwass<strong>en</strong> meewerkt<strong>en</strong>.<br />
In paragraaf 5.1 kwam de actieve rol van de bank<strong>en</strong> in de bestrijding van digitale<br />
bancaire criminaliteit aan bod. Dankzij de id<strong>en</strong>tificatieplicht is het mogelijk<br />
om e<strong>en</strong> goed inzicht te verkrijg<strong>en</strong> in de k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> van de money mules.<br />
Met deze gegev<strong>en</strong>s is het mogelijk geblek<strong>en</strong> de k<strong>en</strong>merk<strong>en</strong> van de money<br />
mules in kaart te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. De frauduleuze transacties zelf hebb<strong>en</strong> daarnaast<br />
240 Zie het persbericht van de FIOD, ‘10 aanhouding<strong>en</strong> in internationaal bitcoins onderzoek’, 20 januari 2016.<br />
Beschikbaar op: www.belastingdi<strong>en</strong>st.nl/wps/wcm/connect/nl/fiod/nieuws/10_aanhouding<strong>en</strong>_in_<br />
internationaal_bitcoins_onderzoek (laatst geraadpleegd april 2016).<br />
241 Het is bijvoorbeeld ook mogelijk dat de transacties afkomstig zijn van drugshandel op het dark web. Het is<br />
ook mogelijk dat veel transacties via Bitcoin exchanges plaatsvind<strong>en</strong>, omdat het om e<strong>en</strong> (mogelijk legale) Bitcoin-handelaar<br />
gaat.<br />
242 Merk op dat het hier strikt g<strong>en</strong>om<strong>en</strong> eig<strong>en</strong>lijk gaat om e<strong>en</strong> katvanger, aangezi<strong>en</strong> e<strong>en</strong> adres <strong>en</strong> ge<strong>en</strong> bankrek<strong>en</strong>ing<br />
ter beschikking wordt gesteld.<br />
243 Rb. Rotterdam, 2 oktober 2015, ECLI:NL:RBROT:2015:7041.