Cybercrime en witwassen

66 Cybercrime en witwassen
virtueel geld gezien als een ruilmiddel (bijvoorbeeld in Australië) of een goed
of gebruiksvoorwerp (‘commodity’). 178 Dit laatste is het geval in de Verenigde
Staten. 179 Een belangrijke reden om bitcoins juridisch gezien als een bezit
van waarde te beschouwen, lijkt te zijn dat het daarmee mogelijk wordt
belasting te heffen. 180 Zulke belasting kan onder meer vermogensbelasting en
inkomstenbelasting betreffen (Bal, 2013). Het mag duidelijk zijn dat handhaving
een grote uitdaging is voor belastingdiensten wereldwijd (Gruber, 2013).
Daarmee zijn cryptocurrencies interessant voor belastingontduikers die niet
of niet meer terecht kunnen in traditionele belastingparadijzen (Marian,
2013).
3.4.2 Toezicht en strafrechtelijke handhaving
Op basis van de analyse in de vorige paragraaf kan worden geconcludeerd
dat virtueel geld in veel landen niet als geld of financieel product wordt
gezien. Dit heeft als gevolg dat het buiten de scope van financiële toezichthouders
valt, al zal in het geval van centraal beheerd virtueel geld in veel landen
de uitgever een licentie moeten aanvragen als betaaldienst, waarna deze
onder toezicht staat en moet voldoen aan antiwitwasverplichtingen. Bitcoins
en andere cryptocurrencies worden veelal niet genoemd in wetgeving op
nationaal en internationaal niveau (Chambers-Jones & Hillman, 2014,
p. 164). Gelet op mogelijke misstanden zou regulering wenselijk kunnen zijn,
maar regulering en de bijbehorende handhaving en controlemechanismen
ontbreken veelal (Tropina, 2014, p. 77).
Toezicht op virtueel geld is ook ingewikkelder dan het traditionele toezicht
op banken en andere financiële instellingen, eenvoudigweg omdat bij decentraal
virtueel geld als bitcoins strikt genomen geen banken nodig zijn om
transacties te verrichten (Weimer, 2000, p. 199). Hoewel centrale banken in
veel landen waarschuwen voor de risico’s van bitcoins, houden ze zich verder
niet bezig met toezicht. Ook gewone banken en andere financiële instellingen
zijn nauwelijks betrokken bij virtueel geld (UNODC, 2014, p. 55). Daarmee
staat virtueel geld als bitcoins vrijwel helemaal los van het reguliere
betalingssysteem met bijbehorend toezicht en handhaving. Veel banken
178 Forbes, S. (2013). ‘Bitcoin: Whatever it is, it’s not money!’ Forbes, 16 april 2013. Beschikbaar op: www.
forbes.com/sites/steveforbes/2013/04/16/bitcoin-whatever-it-is-its-not-money (laatst geraadpleegd op
19 oktober 2015). Zie ook CFTC, ‘CFTC Orders Bitcoin Options Trading Platform Operator and its CEO to
Cease Illegally Offering Bitcoin Options and to Cease Operating a Facility for Trading or Processing of Swaps
without Registering’, 17 september 2015. Beschikbaar op: www.cftc.gov/PressRoom/PressReleases/pr7231-15
(laatst geraadpleegd op 19 oktober 2015).
179 Clinch, M. (2015). ‘Bitcoin now classed as a commodity in the US’. CNBC, 18 september 2015. Beschikbaar op:
www.cnbc.com/2015/09/18/bitcoin-now-classed-as-a-commodity-in-the-us.html (laatst geraadpleegd op
19 oktober 2015).
180 Zie ook: Lederman (2007, p. 1670-1672) en Seto (2009). Ook in Nederland is de opgave van bitcoins voor
belastingdoeleinden verplicht, omdat ze als vermogen worden beschouwd.