Cybercrime en witwassen

Kenmerken van actoren bij het witwassen van opbrengsten uit banking malware en ransomware 111
(3) geldtransferkantoren, (4) Payment Service Providers, (5) webwinkels,
(6) voucherdiensten, (7) e-wallet-diensten, (8) Bitcoin exchanges, (9) mixing
services en (10) Bitcoin-handelaren. In hoofdstuk 3 en bijlage 4 zijn reeds
voorbeelden van deze diensten gegeven met daarbij bijzondere aandacht
voor bepaalde kenmerken (m.b.t. de registratieverplichtingen van klanten en
land van vestiging).
In dit hoofdstuk zijn de kenmerken van money mules uiteengezet die betrokken
zijn geweest bij het wegsluizen van geld dat is verkregen uit phishing en
banking malware. Als belangrijke schakel in de meest gangbare modus operandi
voor het witwassen van geld verkregen uit banking malware is het de
meest voor de hand liggende groep om als eerste te analyseren. De resultaten
laten zien dat veel en gedetailleerde informatie over de kenmerken van
money mules kan worden verkregen. In het kort wordt het beeld van Mauritz
(2014) bevestigd, namelijk dat ze voornamelijk jongvolwassenen tussen de
18 en 22 jaar zijn die in armere wijken wonen. Echter, die gegevensset
beperkte zich tot 2012, en nu kan er ook voor de daarop volgende jaren (t/m
2015) worden geconcludeerd dat de kenmerken van de money mules gelijk
zijn gebleven. Daarnaast laten de resultaten zien dat het via de andere actoren
die tijdens dit onderzoek in beeld zijn gekomen, zoals bijvoorbeeld Payment
Service Providers of Bitcoin exchanges, ook de moeite kan lonen om
een gelijksoortig onderzoek uit te voeren met de frauduleuze transacties.
De identificatie van money mules en het blokkeren van frauduleuze transacties
is een effectieve manier gebleken om de schade uit banking malware te
beperken. Criminelen zijn echter constant op zoek naar alternatieven om
met cybercrime geld te verdienen en de oorsprong van het verkregen geld te
verhullen. Uit ons onderzoek blijkt dat het verkregen geld uit banking malware
regelmatig wordt weggesluisd naar het buitenland via geldtransferkantoren.
Money mules kunnen daarbij tevens worden ingezet om het geld te
versturen en op te halen. Money mules worden door opsporingsdiensten als
het ‘laaghangend fruit’ beschouwd van de criminele organisatie die achter de
exploitatie van banking malware zitten.
Online betalingsdiensten, zoals voucherdiensten en e-wallet-diensten bieden
hun diensten vaak wereldwijd aan. Deze bedrijven vereisen tevens een vorm
van registratie en doen ook aan transactiemonitoring om witwassen tegen te
gaan. Een belangrijk verschil met banken is dat er minder direct contact is
met klanten (met daarbij een identificatie die op locatie plaatsvindt). Bovendien
kunnen de dienstaanbieders in een andere jurisdictie gevestigd zijn,
hetgeen handhaving en opsporingsonderzoeken bemoeilijkt. Payment
Service Providers en webwinkels nemen ook maatregelen om witwassen
tegen te gaan, maar hebben minder zicht op de oorsprong van transacties,
waardoor het lastiger is malafide transacties te blokkeren.