Din Sosyolojisi - Anadolu Üniversitesi

Kültürel anlamda küreselleşmenin iki boyutunu burada zikretmeliyiz.
Birinci boyut modern Batı kültürünün tüm dünyaya yayılması anlamında bir
küreselleşme. İkinci boyut da, farklı yerel kültürlerin dünya ölçeğinde
kendilerini çok rahat ifade edebilmeleridir ki, böylece kültürler tüm dünyada
dolaşıma girebilmektedirler. Modernlik çok geniş arka planıyla Batı kültürü
ve yaşam tarzını içermektedir. Batı’nın, tüm dünyanın modernleşeceği iddiası,
zaten özünde küreselleştirici bir özellik taşıdığını göstermektedir. Hakikaten
modernizm çok farklı yollarla dünyada birçok ülkeyi etkisi altına almıştır.
Dolayısıyla bugün modern Batı kültürü global çapta yaygınlık kazanmış
durumdadır.
Öte yandan farklı kültürlerin dolaşıma girmesiyle, kültürel anlamda bir
çoğulculuk meydana gelmiştir. Bu anlamda kültürün küreselleşmesi, kültürel
çoğunluğun artması süreci (Jary-Jary, 2000: 253) olarak da görülmektedir.
Bugün sıklıkla tartışılan “çokkültürlülük” kavramı, hâkim kültür yanında her
kültürün kendisini ifade etmesini içermektedir. Diğer yandan bu iki boyutun,
yeni hâkim kültürle yerel kültürlerin etkileşimi de yeni kültürel durumları
dünya insanının önüne getirebilmektedir. Bu etkileşimler, bir kültürün kendisini
ifade edebilmesi şeklinde gelişebileceği gibi, bir eklektiklik (her kültürden
farklı unsurları bir araya getirerek bir bütün oluşturma) biçiminde de
olabilir.
Yukarıda anlatılan kültürel küreselleşme bağlamında “çokkültürlülük” konusunda
dünyada yaşanan tartışmalar ve problemlerden örnekler veriniz.
4- İletişimde Küreselleşme
Sanayileşmeden sonra dünyada devrim niteliğinde bir gelişmeden bahsedilecekse
bu, herhalde iletişim alanında gerçekleşmiştir. Geride bıraktığımız
son yüzyılda iletişim araçlarının baş döndürücü bir hızla geliştiğine tanıklık
ettik. İletişim araçlarındaki çeşitlilik artışı hâlâ bütün hızıyla devam etmektedir.
Gazete, telsiz, radyo, uydu televizyon, internet ve cep telefonları bu
iletişim devriminin farklı uğrak noktalarını oluşturmaktadır.
Türkiye’de 1968 yılında ilk defa televizyon kuruldu. Tek kanallı televizyon
günlerinden uydu aracılığıyla yapılan yayınlara doğru işleyen süreç,
giderek dünyayı ülkedeki insanların odasına getirdi. Hatta 1991 yılında Kuveyt’i
işgâl eden Irak’ı karşı A.B.D. öncülüğündeki savaş ve 2003 Irak
işgalini tüm dünya canlı yayında izlediler.
Bugün gelinen noktada cep telefonları ile ânında görüşmeler mümkün
olabilmektedir. İnternet ise, iletişimin çok daha hızlı, ucuz ve aktif bir şekilde
yapılabildiği bir ortamdır. Dünyanın en uzak yerlerine fotoğraf, dosya ve
bilgi gönderilebilmekte; hatta canlı yayın ortamı da sağlanabilmektedir. Yine
söz gelimi; A.B.D. ve Avrupa’da bir üniversitenin kütüphanesindeki kitapların
içeriğine ulaşmak artık imkân dâhiline girmiştir. Aslında iletişim, tüm
araçlarıyla küreselleşmenin gerçekleşmesinin bir ortamı, aracı olarak işlev
görmektedir.
5- Küreselleşmede Ekolojik Boyut
Çevre, insanlığın ilk dönemlerinden bu yana insanı kuşatan bir olgudur.
Ancak, son birkaç yüzyılda üzerindeki olumsuz etkiler konuşulmaktadır.
Sanayileşme ile birlikte Avrupa’dan başlayarak dünyanın birçok yerinde
137