Identyfikacja i delimitacja obszarów problemowych/strategicznej ...

Wnioski Wnioski Wnioski i i i rekomendacje
rekomendacje
W niniejszym raporcie zaprezentowano wyniki badania wpływu inwestycji w zakresie infrastruktury
społecznej na rozwój województwa śląskiego.
Ogólna ocena sytuacji społeczno-gospodarczej województwa śląskiego na tle kraju, dokonana za
pomocą indeksu IRSE, wskazuje na jej przeciętny poziom, z 7. miejscem wśród województw i
wartością nieznacznie wyższą dla średniej dla Polski. Trzeba przy tym podkreślić, że o ile w zakresie
rozwoju gospodarczego (wyrażanego PKB per capita) województwo śląskie zajmuje drugą pozycję w
kraju, to znacznie słabiej wypada we wszystkich pozostałych składowych indeksach, oceniających
poziom rozwoju społecznego. Jednocześnie pozycja województwa jako całości wynika z wysokiego
poziomu urbanizacji (miasta co do zasady odznaczają się wysokim poziomem rozwoju społecznogospodarczego):
śląskie powiaty miejskie charakteryzują się najniższą wartością indeksu w Polsce,
przy wyniku powiatów ziemskich na poziomie zbliżonym do średniej. Jednocześnie w badanym
okresie obserwowano pogłębianie się różnic rozwojowych powiatów województwa, w szczególności
w zakresie indeksu gospodarczego.
Poziom rozwoju infrastruktury społecznej jest dość silnie skorelowany z ogólnym poziomem rozwoju
społeczno-gospodarczego: największe miasta, regionalne i lokalne centra rozwoju, są, w sposób
naturalny, wyposażone w infrastrukturę społeczną (a także w inne komponenty infrastruktury) lepiej,
niż obszary peryferyjne. Województwo śląskie jest – w porównaniu z innymi częściami Polski –
wyposażone w infrastrukturę społeczną stosunkowo dobrze (4. pozycja wśród województw w
indeksie IRIS). Jednocześnie, w odniesieniu do obszaru konurbacji, przy ogólnym wysokim poziomie
infrastruktury społecznej, można zauważyć istotne różnice w wyposażeniu poszczególnych miast w
niektóre jej elementy – co przy wysokiej dostępności komunikacyjnej różnych jej komponentów nie
musi być zjawiskiem negatywnym, zwłaszcza w odniesieniu do infrastruktury zdrowotnej, kulturalnej
i sportowo-rekreacyjnej. Poza obszarami metropolitalnymi występuje duże zróżnicowanie
wyposażenia w infrastrukturę, ze szczególnie złą sytuacją w północnej części województwa (poza
Częstochową). Co istotne, dywergencji w zakresie rozwoju gospodarczego towarzyszyła w
województwie śląskim konwergencja wyposażenia w infrastrukturę społeczną. W analizowanym
okresie miał miejsce wzrost inwestycji we wszystkich komponentach infrastruktury społecznej, w
szczególności po wystąpieniu ożywienia gospodarczego w latach 2003-2004, a także na skutek
przystąpieniu Polski do UE w 2004 r.
O ile wydatki na infrastrukturę społeczną były zarówno w ujęciu bezwzględnym, jak i w wartościach
per capita, zwykle najwyższe na obszarach najlepiej w nią wyposażonych, to największe względne
przyrosty wyposażenia w infrastrukturę miały miejsce na obszarach o niższym poziomie jej rozwoju.
Obserwowane prawidłowości w tym zakresie wskazują na to, że choć różnice w wyposażeniu w
infrastrukturę ulegają pewnemu zmniejszeniu, to generalnie mają one trwały charakter. Jest to do
pewnego stopnia oczywiste, jako że nie jest możliwe wyposażenie każdego powiatu, a tym bardziej
gminy, w wysokospecjalistyczne szpitale czy kosztowne obiekty kultury; jednocześnie jednak przy
znacznym zróżnicowaniu wydatków i zmian indeksu dla obszarów o podobnym wyjściowym stopniu
rozwoju stwierdzić można – w ramach analizy ex-post – silnie zróżnicowaną efektywność
prowadzonych inwestycji. Co do zasady jednak stwierdzono wyższą efektywność inwestycji w
Analiza wpływu inwestycji w infrastrukturę społeczną na wzrost gospodarczy województwa śląskiego – Raport końcowy
166