Identyfikacja i delimitacja obszarów problemowych/strategicznej ...

1 Metodologia Metodologia badania
badania
Przedmiotem niniejszego badania jest ocena oddziaływania infrastruktury społecznej na rozwój gmin
i powiatów województwa śląskiego.
W literaturze dotyczącej rozwoju regionalnego definicje infrastruktury społecznej obejmują różne
zakresy znaczeniowe. Infrastruktura społeczna w pozytywnym sensie jest całokształtem
cywilizacyjnych urządzeń i instytucji służących do zaspokajania psychicznych, społecznych i
gospodarczych potrzeb ludzi (Mirowski 1996) 1 . W bardziej operacyjnej definicji GUS infrastruktura i
usługi społeczne obejmują instytucje ochrony zdrowia, pomocy społecznej, edukacji, kultury, kultury
fizycznej, turystyki, sportu, organy administracji publicznej, wymiar sprawiedliwości oraz gospodarki
społecznej.
Dla potrzeb niniejszego badania definicja GUS została zawężona poprzez wyłączenie z niej
infrastruktury gospodarczej i organizacyjnej 2 . W oparciu o tak zarysowany zakres pojęciowy oraz
możliwości operacyjne wynikające z dostępności danych zostało wyodrębnionych 6 komponentów
infrastruktury społecznej wraz z ich podstawowymi składowymi: infrastruktura edukacyjna
(przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazjalne, średnie, uczelnie wyższe); infrastruktura kulturalna
(biblioteki, muzea, kina, teatry); infrastruktura zdrowotna (szpitale, łóżka szpitalne, specjalistyczny
sprzęt medyczny, placówki ambulatoryjne, kadra medyczna, apteki); infrastruktura pomocy
społecznej (placówki pomocy społecznej, żłobki 3 ); infrastruktura mieszkaniowa (mieszkania);
infrastruktura sportowo-rekreacyjna (tereny zieleni; kluby sportowe; sekcje sportowe; szlaki
turystyczne)
Każdy komponent został poddany analizie w 3 wymiarach: został opisany zasób infrastruktury, jego
zmiana w latach 1999-2007 oraz publiczne wydatki inwestycyjne na dany rodzaj infrastruktury. Ze
względu na charakter badania, analiza została zawężona do mierzalnych wyników fizycznych.
Ponadto, wykorzystano szereg metod ilościowych i jakościowych, które doprowadziły do
porównywalnych wyników. Triangulacja metod badawczych, czyli odniesienie wniosków z analizy
1
W. Mirowski, Studia nad infrastrukturą wsi polskiej. Wyposażenie obszarów w infrastrukturę społeczną,. T. III.
PAN Instytut Rozwoju Wsi i Rolnictwa, Warszawa 1996
2
Infrastruktura gospodarcza składa się z 2 wymiarów: ekonomicznego (usługi dla działalności produkcyjnej
takie jak np. giełdy) oraz technicznego (systemy transportowe, energetyczne, telekomunikacyjne i wodnosanitarne).
Z kolei infrastruktura organizacyjna obejmuje zarządzanie jednostek samorządu terytorialnego (JST).
3
Żłobki zgodnie z polskimi przepisami zaliczane są do zakładów opieki zdrowotnej i podlegają kurateli
Ministerstwa Zdrowia. W odróżnieniu jednak od innych zakładów opieki zdrowotnej nie świadczą usług osobom
chorym, a w odróżnieniu od przedszkoli ich podstawową funkcją nie jest edukacja i uspołecznienie, a
zapewnienie dzieciom opieki. Z tego powodu żłobki, zgodnie z metodologią GUS oraz wytycznymi Ministerstwa
Pracy i Polityki Społecznej zostały zakwalifikowane do infrastruktury pomocy społecznej. Należy też dodać, że
zgodnie z ustawą świadczeniach rodzinnych, która miała zreformować system ochrony zdrowia żłobki miały
zostać wyłączone spod nadzoru resortu zdrowia. Ustawa jednak została zawetowana w 2009 roku przez
prezydenta Lecha Kaczyńskiego, a tym samym przepisy odnośnie funkcjonowania żłobków nie weszły w życie.
Obecnie MPiPS przygotowuje projekt osobnej ustawy, której celem będzie m.in. wyłączenie żłobków z pod
kurateli Ministerstwa Zdrowia.
Analiza wpływu inwestycji w infrastrukturę społeczną na wzrost gospodarczy województwa śląskiego – Raport końcowy
20