Identyfikacja i delimitacja obszarów problemowych/strategicznej ...

obszarach bardziej zurbanizowanych. W odniesieniu do porównania efektywności inwestycji w
poszczególne komponenty infrastruktury w ramach powiatów, stwierdzono wysoką efektywność
inwestycji w infrastrukturę edukacyjną i kulturalną oraz inwestycji w powiatach grodzkich.
Inwestycje w infrastrukturę społeczną wpływają pośrednio na wzrost gospodarczy i rozwój
ekonomiczny, poprzez oddziaływanie na akumulację kapitału ludzkiego i społecznego, zmniejszenie
nierówności społecznych oraz zwiększenie produktywności sektora prywatnego. Wyniki uzyskane
w przeglądzie literatury są potwierdzane przez ekspertów: głównym kanałem transmisji
infrastruktury społecznej na wzrost gospodarczy jest edukacja i poprawa kapitału ludzkiego.
Pozostałe komponenty infrastruktury społecznej są niejako komplementarne względem niej. Ponadto
infrastruktura społeczna wpływa na podaż pracy poprzez aktywizację zawodową ludności, zwłaszcza
osób bezrobotnych. W związku z pośredniością oddziaływania i nieliniowymi kanałami transmisji
trudno jest wprost zaobserwować oddziaływanie infrastruktury społecznej na wzrost gospodarczy i
rozwój lokalny.
W literaturze zwrot z inwestycji publicznych w infrastrukturę ścisłą (drogi, sieci energetyczne) jest
szacowany na poziomie podobnym do zwrotu z inwestycji prywatnych. W przypadku infrastruktury
społecznej brak jest takich jednoznacznych wyników. W analizowanym okresie i na poziomie
powiatów w Polsce bezpośredni wpływ inwestycji infrastrukturalnych na rozwój ekonomiczny okazał
się niemożliwy do uchwycenia. Możliwa jest tylko ocena łącznych relacji (w obu kierunkach) między
inwestycjami a poziomem rozwoju gospodarczego. Wynika z niej, że inwestycje w infrastrukturę
społeczną są pozytywnie i istotnie związane z rozwojem gospodarczym. Poszczególne obszary
infrastruktury społecznej różnią się istotnie opóźnieniem z jakim wpływają na rozwój. W średnim
okresie najsilniejszą relację z rozwojem gospodarczym wykazują inwestycje w infrastrukturę
kulturalną i pomocy społecznej. Jednak doświadczenia międzynarodowe oraz dorobek teoretyczny
sugerują, że w długim okresie większe znaczenie ma infrastruktura edukacyjna i zdrowotna. Model
ekonometryczny sugeruje silne efekty koncentracji infrastruktury, natomiast analiza popytowa
wskazuje raczej, że inwestycje powinny być lokowane w powiatach i gminach o słabszym rozwoju
danego typu infrastruktury na tle podobnych jednostek. To drugie podejście wyłania się również
z przeprowadzonych analiz jakościowych.
Przeprowadzona analiza ex-post sugeruje, że oddziaływanie inwestycji jest istotnie związane z
rozwojem powiatów. Pomimo różnic między poszczególnymi rodzajami infrastruktury, ogólne
oddziaływania inwestycji jest pozytywne. Obserwowana jest konwergencja powiatów pod względem
wyposażenia w infrastrukturę. Oznacza to, że inwestycje – w takim wymiarze, w jakim były
realizowane w latach 1999-2007 – przyczyniły się do zmniejszenia różnic w wyposażeniu w
infrastrukturę pomiędzy lepiej i gorzej rozwiniętymi obszarami województwa śląskiego.
Jak podkreślają eksperci oraz przedstawiciele samorządów, inwestycje prywatne są komplementarne
względem publicznych. Rywalizacja między sektorem publicznym a prywatnym, z kilkoma wyjątkami,
takimi jak edukacja wyższa, wydaje się nie być problemem. Sektor prywatny wkracza tam, gdzie
występuje wystarczająco wysoki popyt. Stąd jego większa rola w bardziej rozwiniętych ośrodkach
miejskich. Potwierdzają to wyniki modelu, które sugerują, że wyższe zwroty z inwestycji występują
tam, gdzie poziom infrastruktury jest wyższy. Sektor prywatny jest szczególnie obecny w
mieszkalnictwie, edukacji, ochronie zdrowia i niektórych aspektach działalności kulturalnej. Zwłaszcza
pierwsza kategoria jest zdominowana przez obecność i inwestycje sektora prywatnego. Natomiast
infrastruktura społeczna w ośrodkach słabiej rozwiniętych jest domeną sektora publicznego i w tych
Analiza wpływu inwestycji w infrastrukturę społeczną na wzrost gospodarczy województwa śląskiego – Raport końcowy
167