Identyfikacja i delimitacja obszarów problemowych/strategicznej ...

Zróżnicowanie rozwoju infrastruktury społecznej województwa śląskiego - analiza badań
jakościowych
Wnioski wynikające z badań jakościowych – FGI, IDI i CAWI są zgodne z ogólnym obrazem
nierównomiernego rozwoju województwa śląskiego i powyższą analizą danych statystycznych.
Większość obiektów, wymienionych przez uczestników badania FGI, poprawiających zasób
infrastruktury społecznej, znajduje się w obrębie konurbacji śląskiej. Również w wywiadach
indywidualnych IDI widoczna jest tendencja do wysokiego oceniania poziomu infrastruktury
społecznej przez przedstawicieli JST w ramach konurbacji śląskiej. Oceny w mniejszych
miejscowościach były wyraźnie niższe, co zgodne jest z wartościami indeksów syntetycznych
omówionych powyżej. Tę prawidłowość potwierdzają też studia przypadków. W przeprowadzonych
na podstawie wywiadów IDI analizach, widoczny jest ubogi zasób infrastruktury społecznej (za
wyjątkiem mieszkaniowej) w gminach wiejskich i powiatach ziemskich.
Dużo uwagi w badaniu FGI poświęcono przyczynom zróżnicowania wewnątrz samego województwa
śląskiego w zakresie rozwoju infrastruktury społecznej. Do pierwszej kategorii czynników
różnicujących poszczególne regiony, przedstawiciele JST zaliczyli czynniki demograficzne i
gospodarcze – okolice konurbacji śląskiej są lepiej wyposażone w infrastrukturę społeczną, ze
względu na większą gęstość zaludnienia, a także poziom ogólnego rozwoju, wynikający z
uwarunkowań historycznych. Podobne podłoże ma druga istotna przyczyna niewystarczającego
rozwoju infrastruktury społecznej w niektórych obszarach (przede wszystkim północnych)
województwa śląskiego. Wydaje się, że niższy poziom kapitału ludzkiego w północnej części
województwa wynika z zaniedbań w zakresie rozwoju edukacji w okolicach Częstochowy. Ponadto,
utrata przez to miasto statusu stolicy województwa po reformie administracyjnej w 1999 roku, jak
wynika z wypowiedzi ekspertów w panelu FGI, przyczyniła się do deprecjacji znaczenia subregionu –
znacznie trudniej bowiem jest okolicznym mieszkańcom ubiegać się o wsparcie inwestycji w Urzędzie
Marszałkowskim.
Nierównomierny poziom rozwoju województwa śląskiego wynika również z dawnej granicy pomiędzy
województwami częstochowskim i katowickim oraz dużych dysproporcji pomiędzy gospodarkami
tych dwóch obszarów. Ponadto, istotnym powodem różnic w wyposażeniu w infrastrukturę
społeczną są strategie poszczególnych obszarów – w części przypadków władze miasta wspierają w
większym stopniu rozwój przemysłu czy infrastrukturę transportową, gdyż takie są priorytety
lokalnych władz. W badaniu CAWI zróżnicowanie rozwoju infrastruktury społecznej jest bardziej
widoczne – oceny w zakresie poszczególnych komponentów infrastruktury społecznej różnią się w
zależności od gęstości zaludnienia na danym obszarze. W gminach wiejskich i miejsko-wiejskich
gorzej niż w gminach miejskich oceniany jest zasób niemal wszystkich rodzajów infrastruktury. Tylko
infrastruktura sportowo-rekreacyjna i pomocy społecznej jest oceniana mniej więcej tak samo, co
potwierdzają wyniki analizy indeksu syntetycznego IRIS (por. Rozdz. 2.2.1).
2.3 2.3 Komponenty Komponenty infrastruktury społecznej województwa województwa śląskiego
śląskiego
W niniejszym podrozdziale zostały opisane poszczególne komponenty infrastruktury społecznej, tj.
infrastruktura edukacyjna, sportowo-rekreacyjna, mieszkaniowa, zdrowotna, kulturalna, pomocy
społecznej. Każda z części składa się z omówienia indeksu syntetycznego 25 oraz prezentacji danych
25 Wartości wszystkich indeksów (indeksu rozwoju infrastruktury edukacyjnej (IEDU), sportowo-rekreacyjnej
(ISR), mieszkaniowej (IM), zdrowotnej (IZ), kulturalnej (IK), pomocy społecznej (IS)) na poziomie gmin zawiera
Analiza wpływu inwestycji w infrastrukturę społeczną na wzrost gospodarczy województwa śląskiego – Raport końcowy
48