DZIEŁA - Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

236
Dokumenta. — IV.
o siebie i o te cierniową koronę nie dbał, ale gdy tak jest,
że ani praw, ani osób dobrych ratować nie mogę tylko tym
sposobem, musiałem tedy już uczynić sobie ten gwałt, żem
podpisał ten nieszczęsny akcess, który zapewne figurować będzie
we wszystkich gazetach, a za który wiem, jakie mię czekają
wstydliwe nagany. — Nieznośną ztąd zgryzotę moje tern jednem
świadectwem sumienia własnego sobie słodzę, że inszego
sposobu nie mam jeszcze dobrze czynienia krajowi i obywatelom.
Od tego dnia, na którym podpisałem ten powtórny akcess,
przecie już w kilku punktach dają mi nadzieję jako to : względem
zachowania, choć nie całkiem, cywilno wojskowych kommisyj,
formy sejmikowania, formy sądów, prawa o rozgraniczeniach,
konserwacyi sześćdziesięciu pięciu tysięcy wojska z ograniczeniem
władzy hetmanów i ulepszenia miast przynajmniej
stołecznych wojewódzkich. Ale tymczasem odjęto mi posłuszeństwo
gwardyi ; zakazano kanclerzom cośkolwiek pieczętować,
aż do dalszej dyspozycyi ; względem Małachowskiego ex-marszałka
sejmowego, dają mi wiele nadziei po uczynionym moim
akcesie, że mu nic złego nie zrobią finalnie. Względem marszałków
Sapiehy i Potockiego mniej, ale przecie czynią mi nadzieję.
Kołłątajowi zaś nieodstępnie dotąd grożą odjęciem podkanclerstwa.
W tym momencie, odbieram wiadomość od Debolego
de 17 augusti : że mu kazano wyjechać z Petersburga,
jako temu, którego sentymenta znane, mogą jeszcze mnożyć
wątpliwość o dobrych intencyach Dworu rosyjskiego względem
Polski, i nominacya na jego miejsce innego ministra od króla
i Rzeczypospolitej będzie przyjemną Dworowi rosyjskiemu ; że
zatem musiał determinować swój wyjazd własny na dzień dzisiejszy.
Ta srogość, jest nowym dowodem, że nie zostawiali
dla mnie i dla całego kraju czasu ani sposobu do zwłoki lub
modyfikacyi.
Listy króla do Bukatego. 237
71.
(Król dziękuje za starania w dziennikach angielskich.)
(Cyfrowany.)
Warszawa, dnia i •września ijq2.
Widzę z gazet angielskich, któreś mi WPan nadesłał, pilne
i skuteczne starania WPana o ocalenie sławy mojej ; i jestem
za to WPanu z serca wdzięczen. Ja teraz przez czas niejaki
przedsięwziąłem zachowywać się jak najspokojniej i mam racyą
spodziewać się, że tym sposobem rzeczy powoli będę mógł
osłodzić cokolwiek dla drugich a może i dla siebie.
72.
(Korpus kadetów uwolniony od posłuszeństwa królowi. — Zakaz noszenia
znaku: Virtuti militari.
(Cyfrowany.)
Warszawa, dnia j września jyç2.
Po ostatnim liście moim do WPana, nastąpiły tu dwie
rzeczy dla mnie bardzo przykre. Pierwsza, że delegowani od
Generalności zadyktowali oficerom korpusu kadeckiego zleconą
sobie od Generalności rotę przysięgi, w której opuszczone zostały
te słowa, które przecież były włożone w rotę przysięgi
całego wojska to jest : wierności dla króla. Ze lubo ci sami
delegowani uczynili reprezentacyą Generalności przeciwko pierwszemu
jej rozkazowi zabraniającemu oficerom zasłużonym noszenia
znaków odemnie im danych pro virtnte militari; jednak
wczoraj przyszedł od Generalności ponowiony zakaz noszenia
tych znaków z takim rygorem, że ab omni activitate excluduntur
ci nawet oficerowie, którzy się abszytowali, jeżeli nosić tych
znaków nie przestaną. Tego jednak nie głoszę WPanu jeszcze,
bo może za uczynionem staraniem to się cokolwiek osłodzi.