DZIEŁA - Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

10
Dokumenta. — I.
Wczoraj ambasador nie mógł momentu znaleźć dla osobnego
ze mną mówienia. Dziś rano przyszedł do mnie, z okazywaniem
największej poufałości i przychylności. Upewniał
mnie o wcale dobrej osobistej przyjaźni imperatorowéj dla mnie,
na dowód czego przytoczył już uskutkowane wyjście regimentu
i handlowe deklaracye 1 ). Zresztą podał samej imperator
pismo to moje, które miało tytuł: * Souhaits -du J?oi«. Mówi
ambassador, źe imperatorowa wzięła do siebie to pismo i
wiedziała mu, że się drugą rażą z nim o tern rozmówi. Ambasador
ma przyjechać znowu drugą rażą do mnie do Kaniowa
z Bezborodkiem, o którym najwięcej dobrego mi powiedział.
Ze oni czterej tu teraz przyjechali, to się stało z wyraźnego
rozkazu imperatorowéj, która prócz tego , jeszcze z osobnym
komplementem ma mi przysłać general-lieutenanta Romanzowa
syna feldmarszałka. Książe Potemkin w mundurze
bracławskim i orderze polskim tu przyjechał 3 ). Wyszczególniać
każde słowo, radę i przestrogę ambasadora byłaby rzecz za
długa. To tylko powiem, że za jego radą, przez Mniszcha
marszałka będę pisał do imperatorowéj, na to, aby Mniszech
mógł mieć audyencyą partykularną.
Dziś miałem wygodę z pół godzinki rozmawiać sam na
sam z księciem Potemkinem w tonie wcale poufałym. Nie
wiedziałem nic nad miarę, którą mi radził ambasador. A powiedziałem
to: » Słyszałeś WPan zapewnie wiele o przy
»ściach którem ponosił w tych kilku leciech ostatnich
winnie. Kto mnie zna, wie, żem nie mściwy; ale h
«bronić muszę , to oczywistość okazuje. Byle przestano mi
> czynić, ja szkodzić nie będę, ale przestrzegać powinienem,
->żeby mnie nie uchybiono i krajowi nie szkodzono i moich
» bliskich i wiernie służących nie prześladowano «.
l ) Mowa o zamierzonym ukazie ogłaszającym wolność handlową w por-
tach czarnomorskich, mocą którego zamiast cla, towary polskie jedynie tra
opłacać miały.
-) Jako świeży nabywca Smilańszczyzny, Potemkin za obywatela
skiego się uważał.
Korespondencyataóla z Kicińskim. U
Na to wszystko książę Potemkin odpowiadał tak: Co
Potocki marszałek, to go mam za najgorszego człeka w świecie;
wojewodę ruskiego za rządzonego od żony, którą mam
za wielką intrygantkę (komparował ją do zmarłej matki króla
szwedzkiego). Co hetman Branicki, to jest w duszy człowiek
dobry i któryby się exponował i za WK. Mość, ale ma tę
słabość, że sie daje porządzać sobą złym ludziom i chociaż
będzie obiecywał poprawę, znowu się daje usidlić. — Ja na to :
» Człowiek prawdziwie wojenny a cudzoziemców wyglu-
: i wał z wojska i inwalidów popsuł ; jedynie aby mi przekorę
zrobić i moich najwierniejszych chciał martwić«.
On: •>Prawda, znam że to bardzo źle, będę go odwracał
od złych konnexyj ile będę mógł«.
Ja: -Powtarzam dzięki moje za wyprowadzenie regimentu,
ale proszę abyś WPan dał poznać publico, źe to się
stało jedynie na moją prośbę, bo moi przeciwnicy będą mamili
naszych domatorów, jakoby to oni uprosili .
On: » Wydam na to ordynans, w którym wyraźnie powiem,
że to jedynie na prośbę króla samego stało się. Nie
wiem czy wojewoda ruski bardzo sobie będzie życzył komisyi
teraz«.
Ja: » Będzie to rzecz pracowita, ale tandem taić nie
można, że niewypowiedziane excesa ten regiment popełniał,
który nakoniec w pokojach najlepszych psy stawiał a w innych
miejscach rozbierał domy aby psiarnie stawiać«.
On: »Sołłohub był Polak, powinien był lepiej od innych,
a nie umiał trzymać komendy lubo w swoim kraju*.
Ja: Zabytki to są Drewicza. Ale chwała Bogu że wyszedł
ten regiment, więc nie gadajmy o tem«.
On: »\v roku przyszłym ja spodziewam się być sam
w Warszawie i z muzyką moją (ta to jest, gdzie tyle muzykantów
ile nót w muzyce) ]
).
") Orkiestra Potemkina składała się z samych trąb. z których każda
tylko ton wydawała. Do najdrobniejszej sztuczki potrzeba było najmniej