DZIEŁA - Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

402
Dokumenta. — V.
Podkanclerzy Chreptowicz uskarżał się przed królem na
zapalczywość marszałka Małachowskiego, który, oprócz tego,
o czem wyżej wspomniałem, wymawiał mu, iż przez pośrednictwo
Ankwicza posła polskiego w Danii, przesłaną została
do kopenhagskiego Dworu prośba o medyacyą w Petersburgu 1 ).
Chreptowicz mu odpowiedział, iż nic o tern nie wie, lecz że
zawsze będzie powtarzał, iż negocyacya jest najzbawienniejszym
środkiem dla Polski i daleko więcej rokującym, aniżeli wszelkie
sposoby używane dla wprowadzenia w błąd narodu. Co jednak
ze wszystkiego najdziwniejsza, to to, że wiadomość ta o mniemanej
negocyacyi wyszła od Małachowskiego, który długo
w tym przedmiocie rozmawiał z posłem duńskim Bourkem.
Bourke utrzymywał, że Polska winna uciec się do układów
z Rosyą; Małachowski mu zaś na to odpowiedział: że rychlej
ostatnią kroplę krwi wyleje, aniżeli na to się zgodzi. Nierozumny
ten marszałek powiedział królowi, że obowiązki urzędu
nakazują mu pojechać do mieszkania Chreptowicza i przepatrzeć
tam wszystkie depesze.
Małachowski, który się wybierał Polskę opuścić, dziś
zmienił zamiar, albo też król nie chce go puścić, zarówno jak
i podkanclerzego Kołłątaja. Wskutek tego, pierwszy przybiera
sobie do rady zapalczywego L> ) Wejsenhofa posła inflantskiego.
26 maja (6 czerîvcaj.
Szpiegi nie przestają krążyć około domu rosyjskiego posła;
główną ich kwaterą jest położone naprzeciw mieszkanie
ruskiego unickiego metropolity, tam ustawicznie siaduje w oknie
jeden z urzędników policyjnych, Sienkiewicz, który dawniej
') Wiadomość ta była mylna i słusznie jéj zaprzeczył Chreptowicz. Dwór
duński czynił wprawdzie w Petersburgu, z własnej inicyatywy, przedstawienia
z powodu deklaracyi Katarzyny, ale tak nieśmiałe, że one nie wymagały nawet
odpowiedzi Rosyi : cfr. depesze Ankwicza z d. 9 czerwca i 1 lipca, Biblioteka
Ossolińskich t. III, s. 257, 266.
2 ) Zarażennawo.
Dziennik Bułhakowa. 403
był rządcą u marszałka Sapiehy i którego ten ostatni oddalił
prawdopodobnie dlatego, że już niestało czem rządzić.
Z Berlina otrzymano następujące wiadomości: Jeden z tamtejszych
profesorów nazwiskiem Leuchsenrin, który byt oszukał
zmarłego króla do takiego stopnia, iż go ten mianował nauczycielem
przy dzieciach dziś panującego monarchy i który wkrótce
po otrzymaniu tej posady skazanym został na wygnanie, pojawił
się obecnie znowu w Berlinie. Przybył on tam w roli
członka strasburgskiego klubu Jakobinów i rozpoczął z pomocą
pani Dónhoff i wielu innych propagandę. Szczęściem wkrótce
się o tem dowiedziano, a nie mając odwagi powiesić, wywieziono
go za granicę. Pani Dónhoff jakkolwiek brzemienna, musiała
także opuścić Prusy wraz z guwernantką księżniczki Augusty,
córki królewskiej. Ojcem téj guwernantki jest znany
pisarz baron Biilfeld. Resztę szczegółów opuszczam, dodając
tylko, że celem wszystkich tych machinacyj było oddalenie od
dworu Bischofswerdera i odwrócenie króla od zamiaru prowadzenia
wojny z Francyą.
Książe wirtembergski, jenerał-porucznik w pruskiej służbie,
który zamianowany został głównodowodzącym korpusem litewskim,
udał się był już do Wołczyna, lecz tam zachorowawszy,
prosił o uwolnienie od obowiązków dowódzcy. Król
prośbę jego odrzucił, wskutek czego chory książę na nowo
objął komendę i wybrał się już podobno po raz wtóry w podróż
na Litwę, gdy w tem go dymisya najniespodziewanićj
zaskoczyła, a to z następującego powodu. Władze polskie zatrzymały
w Łomży, na pruskiej granicy, kuryera jadącego
z depeszami od księcia wirtembergskiego do Berlina; między
depeszami temi znajdował się list księcia do króla pruskiego.
List ten przysłano tutaj i pokazało się, iż książę wirtembergski
zapewnia w nim króla pruskiego, iż nic bez rady jego nie
uczyni, to jest że nie da siostrze swojej (wielkiej księżnie Pawłowej)
powodu do nieukontentowania. Podkanclerzy Chreptowicz
radził królowi list ten zatrzymać w tajemnicy, lecz król
przez zwykłą sobie słabość nie utrzymał sekretu; wynikło więc