DZIEŁA - Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

324
Dokumenta. — V.
Dowodzą tu (na nowo) możebności przyjęcia przez elektora
korony, opierają się nawet na liście hiszpańskiego posła
w Berlinie do p. Cubera, w którym tenże mówi: «Qu'est-ce
que vous croyez relativement à la Pologne et à l'électeur? acceptera-t-il
la couronne? Je crois que oui, et même je puis
l'assurer, d'après ce que je viens de savoir dans ces derniers
jours du premier ministre. Les affaires de la France ont beaucoup
contribué à faire le bonheur de ce pays, aussi bien qu'à
accélérer la décision de l'Electeur». Lucchesini, który się wszędzie
kręci, wyraził się jak następuje o piśmie tego posła, któremu
w jednej tylko Polsce mogą zawierzać: «Il y avait longtemps
qu'on avait des doutes sur les intentions de l'Empereur
et de la Prusse. Le fait prouve la vérité de ce changement
incroyable, et je ne trouve point de difficultés à croire ce qu'on
a dit, que les nouveaux alliés garantiront plutôt l'acceptation
de l'Electeur que de voir la Russie regagner son influence en
Pologne».
j\i2 marca.
Lucchesini się wścieka, iż tu rozgłoszono, jakoby elektor
przyjął koronę. Wczoraj u księcia Sapiehy mówił on głośno :
«que tout ceci n'est que sottise et fausseté» a księdzu Piatoii
powiedział: «que tous ces détours finiront mal». Król przywołał
do siebie posła wołyńskiego Olizara, i objawiwszy mu,
źe elektor przyjął koronę, dodał: «La Pologne aura un jour
dans l'Electeur un roi sage et prudent: il a eu l'art de faire
que l'impératrice de Russie consente à tout».
2\iJ marca.
Z Drezna donoszą, jako wieści z Wiednia otrzymane, iż
tam Woyna się uskarżał na ich milczenie i źe chociaż nie tają
jak dalece konstytucya 3go maja nie podoba się trzem sąsiednim
państwom, to jednakże podkanclerzy Cobentzel odezwał
się w te słowa: «Qu'il fallait mettre des bornes à l'influence
Dziennik Bułhakowa. 325
trop prépondérante de la Russie, si jamais elle voulait la reprendre».
Król w chwili przyzwolenia na wyjazd Branickiego do
Petersburga, przywołał Lucchesiniego i powiedział mu: «Qu'il
Pourrait être bien dans le cas d'envoyer le grand général
a Pétersbourg, qu'il lui en faisait part, se persuadant que sa
cour ne trouverait rien à y redire».
Lucchesini odpowiedział: «Que Sa Majesté était la maître
de faire ce qu'elle voulait, que cela ne regardait ni lui ni sa
c our et qu'il n'y entrait pour rien; enfin qu'il regardait cette
confidence comme non avenue; mais qu'au reste il exprimait
sa surprise à Sa Majesté de ce que, après avoir fait destituer
'a petit général Rzewuski seulement pour avoir été à Jassy,
•elle envoyait le grand général à Pétersbourg pour y négocier
apparemment*. Po téj rozmowie posłał Lucchesini do Branickiego
powiedzieć mu, iż się za nim wstawiał u króla, by mu
Wyrobić pozwolenie pojechania do Petersburga.
3\i4 marca.
W Dreźnie dziwią się, iż tu zdołano utaić notę wręczoną
księciu Adamowi Czartoryskiemu 14 lutego 1 ). Nadesłano również
ztamtąd panu Essenowi rozkaz pilnowania, by nie skomentowano
opacznie i ostatniej noty z dnia 3 marca, którą
tutejsi wysłannicy sobie wyprosili, żeby mieć z czem wyjechać.
Rozkazano mu także wpajać przekonanie, iż cale ich postępo-
') Tak tę, jak wszelką nieprzyjemną wiadomość, uważano za konieczne
ukrywać w Warszawie, zwłaszcza też pod czas. kiedy się zbierały sejmiki. Zależało
na tem wiele, aby nowy Sejm składał się z jawnych i stanowczych zwolenników
konstytucyi 3go maja. Wprawdzie ogromna większość narodu sprzyjała
konstytucyi, ale to usposobienie nie było wcale tak silne, aby wytrzymać
Próbę albo nawet groźbę mniej więcej odległego niebezpieczeństwa. Aby skłonić
obywatelstwo do wyraźnego oświadczenia się za konstytucya, trzeba było wmawiać,
że ani jéj ani krajowi nic nie grozi. Oto co pisze król do starosty bracławskiego,
Kozłowskiego: «Gdzie będziesz na sejmiku, tani proszę utrzymuj
i popieraj jak najdzielnićj ustawę 3go maja. Wszystkie wiadomości mi wierzyć