DZIEŁA - Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

364 Dokumenta. — V.
MAJ.
20 kwietnia (f maja/.
Wiele osób twierdzi tutaj, iź za sześć tygodni nastąpi
formalne zerwanie stosunków między Polską a Rosyą. Po
3 maja, chcą zakończyć sprawę dyssydentów. Kołłątaj i Piatoli
sprawie téj nadają obrót, który będzie przeciwny życzeniom
Rosyi ; dawniej popierali oni interes Greków, teraz namyślili
się inaczej.
Król wciąż Piatolego i Mazzei'a obdarza zupełnem zaufaniem,
czyta im wszystkie listy i papiery i kroku żadnego nie
czyni bez ich rady.
Po 3 maja jenerałowie, oficerowie i pułki ruszą ku granicom
; wydane rozkazy mają na celu przygotowanie do stawienia
silnego oporu. Są już tacy, co się przechwalają, że
zmuszą Rosyę do jasnego wypowiedzenia swéj myśli o koristytucyi,
a w razie przeciwnym, że przekroczą granicę. Ludzie
roztropniejsi poddając im tę myśl, zastrzegają tylko, że czegoś
podobnego wykonać nie można bez pomocy Prus, ale że te
nie zawiodą.
2/ kwietnia (2 maja).
Otrzymano tu wiadomości, iź wojska rosyjskie, które
miały przez Polskę przechodzić, oddalają się od jej granic
i w innym dążą kierunku. To jednak nic uspakaja tutaj
umysłów.
Ze Sztokholmu piszą, iź wpływ rosyjski tam silniejszy
dziś aniżeli dawniej ; a ponieważ tu zupełnie czego innego się
spodziewano, więc wiadomość ta przyniosła zmartwienie.
Descorches zapytywał wczoraj podkanclerzego Chreptowicza,
jaki będzie zachowany w dniu jutrzejszym (3 maja) porządek
między cudzoziemskimi ministrami, on bowiem ma
rozkaz od swego gabinetu nie ustąpić nikomu, nawet ministrowi
rosyjskiemu. Chreptowicz odpowiedział, iź zamiarem
króla jest nie czynić żadnej różnicy, to jest, by każdy zajął
Dziennik Bułhakowa 365
"liejsce jak się zdarzy. Gdy tak jest, odpowiedział Descorches,
to ja się zastosuję do woli Jego Królewskiej Mości.
W Wiedniu i Berlinie odpowiedziano w bardzo niezada-
Walniający sposób ministrom polskim za uczynioną komunikaty?
o uchwale z 16 kwietnia. Lucchesini po otrzymaniu pieniędzy
od swego Dworu, wyraził się: »Que sa cour désapprouve
hautement tout ce que Sa Majesté venait de faire en
Pologne. Ces projets gigantesques n'aboutiront à la fin qu'à
la perte totale de ce pays.«
83 kwietnia (4 maja).
Król, zarówno jak i prymas, którego zmuszono do znajdowania
się na wczorajszym obchodzie, byli nadzwyczaj smutni.
Król jednak grał komedyą zarówno w kościele jak
i w teatrze, gdzie nie chciano czekać na jego przybycie, lecz
gdy przyjechał, drugi raz rozpoczęto dramat, umyślnie na ten
dzień ułożony.
(Tu daje Bułhakow następujący urywek dialogu z téj
sztuki.)
Kazimierz Wielki, w miejscu, gdzie Kazimierz mówi do
magnata: »A jeśli ci się nasze ustawy nie podobają, to jedź
gdzie chcesz, lecz nie radzę ci poduszczać cudzoziemców przeciw
swoim, i t. d. Chociaźem stary, choć ze siwą głową, pójdę
z dobrymi Polakami, i albo trupem padnę, albo zostawię Polskę
szanowaną i niepodległą. « Król wysunąwszy się z loży,
krzyczał: »Tak, tak, brawo, fora! i bił w dłonie, a parter mu
odpowiedział krzykiem: » niech żyje !« Jakkolwiek jednak autor
(poseł inflantski Niemcewicz) starał się pochlebić Polakom,
sztuka jego nie przypadła do smaku.
24 kwietnia ; y maja).
Wszyscy wojskowi i młodzi ludzie pragną wojny, lecz
król chciałby wprzódy się zapewnić o przyzwoleniu na nią
większości narodu, a znając naród ten dobrze, dla przyciągnienia
ludzi rozdaje wstęgi i z niepojętą szczodrobliwością