DZIEŁA - Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

Dokumenta. — III.
') W oryginale: Picnvo-statejtiyje Ihcoranic.
zarządzaną, jeżeli osoby te, stronni­
ctwom pruskiemu albo saskiemu przy­
chylne, wezmą udział w jéj zarządzie
bez względu, że zarząd konfederacki
powinien być jedynie w ręku marszał­
ków i konsyliarzy.
Takowy nieład niechybnie nastąpi,
jeżeli konfederacya zawiąże się w War­
szawie, chociażby za pomocą Rady nie­
ustającej albo Sejmu. Przedniejsi ze
szlachty 1 ) sprzyjający dziś dworom ob­
cym i mający udział w Radzie, mieć
będą także znaczny udział i na Sejmie.
Będą oni na nim wotowali stosownie
do rad, podszeptów i zachęceń mini­
strów zagranicznych.
Z drugiej strony król polski, chcąc
być w dobrych stosunkach z temi Dwo­
rami, będzie miał dla nich wszelkie
względy i robił wszelkie ustępstwa;, ztąd
naprzód zamiary konfederacyi będą
przedwcześnie rozgłoszone, przez co
zrodzą się przeszkody do dopięcia rze­
czywistego celu tego związku. W ten
sposób zawiązana konfederacya rzeczy­
wiście nie będzie zależną od Rossyi i
nie tylko że się stanie dla niej nieko­
rzystną ale nawet i szkodliwą; zwła­
szcza jeżeli zechce przeszkadzać jéj ar­
miom w zasilaniu się żywnością w Pol­
sce, a będzie wyszukiwała tychże środ­
ków dla dania podobnych zasiłków
wojskom pruskim.
Nie dość na tern, konfederacya w ten
sposób zawiązana w Warszawie będzie
środkiem gwałtownym, zmuszającym
rozmaitych członków państwa do udzia­
łu w niéj wbrew ich woli ; i dla tego
to posłuży on niemałej liczbie szlachty
Potemkin i jego stronnictwo w Polsce. 109
Według traktatu aliansu odpornego,
wojsko posiłkowe może się składać z
tr zech podobnych brygad: sprawiedli­
wość wymaga, ażeby hetman Branicki
różnych prowincyj za pretext do oka­
zania swéj niechęci, tem bardziej, że
większa jej część już od dawna nie by­
wa w Warszawie. W narodzie powsta­
nie niezgoda i waśnie mogące sprowa­
dzić skutki bardzo szkodliwe dla za­
miarów Dworu rossyjskiego. Jednem
słowem, trzeba przeciągnąć na swą stro­
nę króla polskiego za pomocą narodu,
nie zaś narad za pomocą króla. Naród
albowiem nie mając podpory i pragnąc
być zawsze pod zasłoną, łatwo się podda
pod zarząd tego kto mu dostarczy téj
obrony; król zaś mając na celu własne
widoki i korzyści, nie będzie szukał
pożytku dla narodu, ale zechce bez-
wątpienia skorzystać ze zdarzonej zrę­
czności dla dopięcia swoich celów. Ztąd
starcie się tych rozmaitych interesów
więcej całą sprawę zamąci, robiąc ją
coraz trudniejszą i nakoniec niepodo­
bną do wykonania.
Dla tego to potrzeba naprzód zacią­
gnąć wojsko a później przystąpić do
zawiązania konfederacyi.
Sposób niżej wykazany zdaje się ku
temu najwłaściwszym.
1" Najprzód potrzeba zaciągnąć w
Polsce wojsko narodowe jak można
najprędzej, o ile można bez wielkiego
rozgłosu; tak żeby kiedy rzecz cała
odkryje się, ci którzyby zechcieli prze­
szkodzić, spostrzegli się, że już nie ma
sposobu zapobiedz temu intrygą i chy-
trością, a pozostałby tylko jeden śro­
dek, wziąść się do oręża, lecz wtedy
muszą pomyślić czy dogodnie będzie
chwytać się téj ostateczności.
2° Dołączamy anszlag co będzie ko­
sztował zaciąg jednej brygady narodo­
wej składającej się ze czterech tysięcy
jazdy, z których połowa służyć ma