DZIEŁA - Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

246
Dokumcnta. — IV.
ludźmi swego regimentu wszedł do Torunia i osadził bramy
tak jak poprzednicy, i jak słychać, ma tamże pozostać.
Komor naszych celnych nigdzie jeszcze Prusacy nie rugują.
(Cyfrowany.)
Szczęsny jenerałowi Byszewskiemu w Wielkiej Polsce komenderującemu,
dał przed sześcią tygodniami ordynans w słowach
takowych: » Żadne zagraniczne wojsko, bez wiedzy i zezwolenia
Rzeczypospolitej skonfederowanéj, wkroczyć prawa
nie ma, a przeto ich przechodów powinno wojsko Rzeczypospolitej
wstrzymać i nie dopuszczać szerzeniu się bajek, które
tylko niespokojności obywatelów są przyczyną, upewniając
onych, że Rzeczpospolita jest stale w nierozerwanéj przyjaźni
i związkach z sąsiedzkiemi potencyami, i że nietylko naruszenia
pokoju pożądanego, nie ma żadnego podobieństwa, ale
wszelkie kroki roztropności skonfederowanéj Rzeczypospolitej
wzmacniają te trwające związki«. Teraz zaś po deklaracyi Bucholtza,
Szczęsny odmienił dotąd wyż wypisany ordynans, nie
opatrzył jenerała Byszewskiego, tylko kazał mu kupić konie do
armat batalionowych, ceną przepisaną po siedmnaście dukatów
Gdy się tu Igelstrom pytał czyli jemu nie będą komunikowane
wszelkie takowe dyspozycye, i co z tego dalej będzie ? odpowiedziano
mu: królowi odjęta jest zupełnie wszelka moc w czemkolwiek
rządzenia, adresuj się WPan do Generalności. Ten Igelstrom
mówił, że ma sobie przepisaną cenę od samej imperatorowéj
jak ma płacić wszystkie liwerunki nasze gotowemi nawet
pieniędzmi ; że z jedną Generalnością chce mieć w tern do
czynienia, i że za jéj dyspozycyą składać będzie pieniądze
w Komisyi skarbowej. Ale że ta cena jest ta sama niska, na
którą delegowani tu z Grodna przed dwoma miesiącami zezwolić
nie mogli, odnowi się więc znowu taż sama sprzeczka. Igelstrom
przyznaje, że ta jego cena jest niższa znacznie od aktualnej
ceny zboża i siana w Wielkiej i Małej Polsce, ale że gdy
jest jednak wyższa od aktualnej ceny naszej ich ruska cena,
Generalność może uczynić pomiarkowanie, aby mniej płacąc
Listy króla do Bukatego. 247
naszym Ruśniakom, cokolwiek więcej płaciła Wielko i Mało-Polanom.
O Litwie nie wie jak będzie ; dodaje Igelstrom, że gdy
teraz musi rozkazać wielu regimentom opuszczać kwatery dotąd
miane, i iść ku naszym województwom ruskim, przewiduje, że
z okazyi tych marszów, pomnożą się pewnie uciążliwości i skargi;
ale że on temu nie winien. Oficerowie moskiewscy, którzy porobili
sobie zapasy i opatrzenia na całą zimę, wielce utyskują
sami na to nagłe teraz ruszenie. O przybyciu Sieversa do Grodna
jeszcze nie wiemy.
81.
(Generalność chce siłą odeprzeć Prusaków. — Igelstrom wstrzymuje
jéj rozkazy.)
Warszawa, 2 lutego lygj.
Cokolwiek dotąd o wejściu i czynach Prusaków do mojej
wiadomości doszło, doniosłem WPanu w poprzednich listach ;
teraz tyle tylko dodać mi przychodzi, że jenerał Byszewski do
podkomendnych swoich wydał ordynans takowy, dnia 21 januar
: » Gdyby pozycya miejsca i stan miasta nie zabroniły
wkroczenia wojsku pruskiemu, masz WPan razem z niem
zmieścić się, i garnizonu swego, a tym więcej hauptwachu,
»bez wyraźnego rozkazu mego nie opuszczać. Stosowną dyspozycyą
do kompanij oddzielnie stojących na konsystencyach,
»masz WPan wydać, aby każda respective swojego garnizonu
«broniła i nie ustępowała«. Wyrazy ordynansów grodzieńskich
do Byszewskiego były bardzo équivoque napisane, podobneż są
in conséquent ordynanse Byszewskiego. Ja Bogu dziękuję, że
w ten moment nie mogę nic rozkazać ; bo trudno pożytecznie
rozkazywać, gdzie wszystko popsuto. Tym czasem, że w Wschowie
i niektórych inszych miejscach, już objęli posterunki swoje
Prusacy, jest wiadomość. Szczęsny Ożarowskiemu kasztelanowi
przysłał onegdaj ordynans, żeby Działyńskiego regiment wyprą-