DZIEŁA - Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

392
Dokumenta. — V.
wszystko, co przez ten Sejm zrobionem zostało, wkrótce będzie
zwalonem, albo też szlachta kurlandzka zbuntuje się i księcia
swego wypędzi. Znaczy ona jednak wiele dla księżnej, która
straciwszy tyle pieniędzy, nie śmiałaby nawet pojechać do
męża, gdyby sprawa była inny obrót wzięła.
iS 29 maja.
Powiadają, iż marszałek Raczyński i jeszcze ktoś drugi,
wzięci zostali pod straż ; również aresztowany został w blizkości
pruskiej granicy komisarz wojskowy Szweykowski, którego
oskarżają o dostarczanie posłowi rosyjskiemu kopij planów
i wszystkich wojskowych rozporządzeń. W armii dostrzegać się
daje wielki nieład i brak karności. Uskarżają się tu, iż wielka
część wojsk jest podkupioną. W ogóle wojsko polskie znajduje
się w najgorszym stanie.
igjo maja.
Powiadają teraz, iż z ministrów polskich bawiących za
granicą, jeden tylko wiedeński (Woyna) donosił o przygotowaniach
do wojny. Ani Deboli, ani książę Jabłonowski o tem
nie wspominali ; pierwszy, dla swéj ciasnoty umysłu 1 ), drugi
dlatego, że jest przeciwnikiem konstytucyi, z czem się już nawet
w ostatnich swoich depeszach nie tai.
Utrzymują tu, iż książę wirtembergski znowu przyjął dowództwo,
ulegając prośbom króla, swej rodziny i marszałka
Potockiego; wojsko jednak jest bez żadnej karności, a surowo
z niem obchodzić się nie chcą, by do reszty nie psuć w nim
ducha. Dnia 16 na Radzie u króla postanowiono wyprawić do
księcia Józefa Poniatowskiego rozkaz, by nie zważał na postępek
brygadyera Dzierzka, który z jego rozkazu został okuty
*) Czytelnik obaczy w raportach Debolego, ie poseł ten wcześnie bardzo
ostrzega! o niebezpieczeństwie grożącem od Moskwy i że jego to raporta
skłoniły głównie rząd polski do przygotowań obronnych, aczkolwiek tak bardzo
spóźnionych.
Dziennik Bułhakowa. 393
w łańcuchy i miał być rozstrzelanym. Rozkaz ten wyprawiono
i nakazano, by Dzierżek został tylko przez kilka tygodni zatrzymanym
pod strażą, a później wypuszczony. Z tego powodu
ktoś powiedział, że w Polsce prawa są jak pajęczyny,
przez które wielka mucha zawsze się przebije. — »On sent
que les choses sont désespérées, et que le roi joue tout pour
le tout. On a fait parler le roi de Prusse et le marquis de
Lucchesini ; mais le fait est qu'ils n'ont pas encore dit un
mot en leur faveur. «
Marszałek Potocki jedzie do Berlina w celu intrygowania;
ksiądz Piatoli w tymże celu udaje się do Wiednia, a Mazzei
do Włoch. Może być, iż żaden z nich nie wróci, wiedząc iż
sprawa ma się ku rozwiązaniu.
Kurlandzki delegat Hepping, przegrawszy sprawę kurlandzkićj
szlachty, pospiesznie odjechał do Berlina, wyprzedzając
marszałka Potockiego, któremu tu służył za narzędzie do
wszystkich nadużyć '). Towarzysze Heppinga gorzko nań się
uskarżają.
2031 maja.
Zdania cudzoziemskich ministrów tu bawiących redukują
się mniej więcej do następującego rozumowania: »Les bruits
qu'on a fait courir ici sont dénués de fondement. Telle est la
nouvelle sur le roi de Prusse, qui aurait été indigné de la déclaration
de la Russie, et qui aurait promis de secourir la Pologne
avec 30.000 hommes. Au contraire, on sait par son ministre
que lorsque la déclaration lui fut présentée, il ne prononça
pas un mot ; et que le prince Jabłonowski lui étant
ensuite présenté, n'a pu obtenir aucune réponse catégorique.
On sait pourtant que les troupes prusiennes approchent de la
Pologne, mais sous un aspect tout à fait différent de ce que
les Polonais pourraient le désirer. Ces mesures sont prises par
') Wo wsiech złodiejaniach.