DZIEŁA - Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

198 Dokumenta. — IV.
Jeszcze jenerał artyleryi nie determinował się, gdzie obróci
swoje kroki i jakie z Wiednia.
40.
(Konspiracya Branickiego przeciw konstytucyi odkryta. — W kraju cicho
i zgodnie.)
Warszawa, dnia jo lipca I7çi.
Mam tu nowe poznaki, źe szczerze zamyślał Branicki
zaburzyć kraj przeciwko rewolucyi. Między innymi tentował
księcia stolnika Czartoryskiego, ale ten mu odpowiedział : Prawda,
nie lubię rewolucyi, ale miałbym za szelmę tego, któryby
chciał kraj burzyć.
Ten zamysł, gdy teraz nie udał się Branickiemu, upokarza
go, czyni go śmiesznym w publiczności i zatrudnia dalsze
zamysły malkontentów ').
') O téj konspiracyi Branickiego ma}o nas doszio wiadomości ; znać, ż*.z
umysłu ją tajono. Hermann, zapewne według Essena opowiada (tom VI,
str. 379), że sprzysiężeni mieli zamiar porwać króla z Łazienek, a następnie
Sejm rozpędzić i konstytucyą wraz z wszystkiemi jego uchwałami zwalić. Ostrzeżenie,
które przyszło dość wcześnie, udaremniło ten zamach. Jak donosi z Petersburga
minister saski, Volkersahm (27 paźdz. 1791), była to intryga Potemkina.
W zmowie z nim i za jego pieniądze, Branicki burzył wciąż Sejm od
roku 1788, aż w r. 1791 stanowczo pobity, w buntowniczem zerwaniu się
chciał znaleźć odwet. Ale choć spisek odkryto, żadnego ze sprzysiężonych nie
pociągnięto do odpowiedzialności ; co większa, sam naczelnik jego pozostał,
jak był poprzednio, ministrem wojny!. . . Nie śmiano karać, już przez zwyczajną
u nas a tak zgubną bezkarność, już też aby oszczędzać Potemkina. Nie
chciano nawet rozgłaszać tego sprzysiężenia, aby obcy nie dowiedzieli się o niezadowoleniu,
jakie w kraju, w jednej partyi, z powodu konstytucyi panowało.
Chodziło snąć nie tak o siłę wewnętrzną rzeczywistą, jak o to, by mieć pozór
siły za granicą. Czyż mógł utrzymać się rząd tak słaby?
Listy króla do Bukatego. 199
Nie wiemy jeszcze jaka wypadnie decyzya w Petersburgu
względem pokoju. W Sistowie się go spodziewać każą. Jednak
jeszcze ja niektóre przewiduję zatrudnienia.
Jeżeli mylord Elgin prosto powróci do Anglii, powiedz
mu WPan, źe mi tego bardzo żal, że on nie ziścił zamysłu
powracania na Warszawę.
(Cyfrcnoany.)
Durno prawdziwie codzień bardziej zasługuje sobie u mnie
na wdzięczne dla siebie serce.
Dotychczas u nas w kraju cicho, i jeszcze w każdym
tygodniu odbieram odezwy na piśmie, przychylne dla rewolucyi
, od różnych cywilno-wojskowych komisyj.
Hetman Rzewuski, przybywających różnych Polaków do
Wiednia animuje, ażeby podnieśli bunt przeciwko rewolucyi,
ale dotąd bezskutecznie; i owszem, jego samego zapytują,
czemu on drugich zachęcając, sam nie zjeżdża na taką robotę
do Polski? ale on na to głuchy.
41.
(Konwencya prusko-austryacka. — Rozmowa z agentem angielskim Fawkener.)
Warszawa, dnia 20 sierpnia ryçi.
Kuzyn WPana, który z żoną jego już wyjechał do WPana,
powie ci ustnie, co i ja tu powtarzam, że mimo wszelkie zatrudnienia
możesz WPan być pewnym, źe będziesz miał dodatek
roczny tysiąc dukatów, do tych czterech, jakie już masz.
(Cyfrcnaany.)
Już rzeczy same Pan Bóg dla nas pomyślnie doprowadza.
Przyszedł list wczoraj od Woyny, donoszący, że mu Bischofswerder
(którego WPan nie cytuj) pokazał in odginali
konwencya już zrobioną między cesarzem a królem pruskim,