DZIEŁA - Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

14
Dokumenta. — I.
Ja: »Oj nieodmienna. Nigdy znowu tak zręcznej okazyi
mieć nie będę poznania nie tylko Krakowa, ale i Buska, Miedzianej
Góry i Rud Małachowskich, a przytem już całe województwo
jest obwieszczone «.
On tedy nic w tern mi nie przeczył, ale na to wyjdzie
probabiliter, że w Wiśniowcu się rozstaniemy. On wprost do
Warszawy, a ja na objażdżkę wybierzemy się.
Potemkin jak się rozgadał o unii i dyzunii (a to jest materya
ulubiona jego), powiedział mi te słowa: »I1 serait aisé
de s'entendre. Au bout du compte, personne ne comprend
rien à la procession du Saint-Esprit : quant à la supériorité du
Pape, il y aurait encore moyen, nous ne disputerions pas
beaucoup làdessus ; mais il faudrait plus de condescendance
du côté du Pape. Notre archevêque uni Lissowski a demandé
au Pape seulement de permettre aux unis d'assimiler quelques
articles du cérémoniel aux non unis : et le Pape a répondu
négativement, en disant: Il faut maintenir le mur de séparation
qui nous distingue. Le Pape se poudre, fait le beau, fait
le fat, et ne songe pas assez au réel«.
Ja na to wyrażałem moje opinią wcale lepszą o Papieżu,
i źe lata a nie mąka bielą ; potem sposobami, które zdają się
najbardziej głaskać jego humor, skłaniałem go aby w to potrafił
i w tern sławy i wdzięczności w jDotomności szukał, w dokazaniu
złączenia wiarą, językiem, źródłem narodowem i bez
tego już blizkich Rossyanów z Polakami, tak jakby interesem
jDolitycznym powinni być złączeni.
Zdał on się to chciwie przyjmować. Niech książę prymas
osądzi coby i jak do Rzymu czyli przez Ghigiottego ] ) czyli
przez nuncyusza o tern można nadmienić. N. B. źe nuncyusz
imieniem papiezkiem mnie upraszał przed wyjazdem moim,
abym favore katolicyzmu użył téj mojej podróży.
') Szef w kancelaryi królewskiej do korespondencji rzymskiej.
Korespondencya króla z Kicińskim. 15
Książe Nassau mi powierzył listu swego do żony, który
proszę jéj odesłać ; niech książę prymas prosi ją o komunika-
cyą, jest ciekawy.
Prawie wszystkie anegdoty a mianowicie ta : że książę
Potemkin za nos wziąwszy panią Branicką, przyprowadził ją
do zgody z ambasadorem, przez samego ambasadora były
mi konfirmowane.
Zgadało się o Rzymie i mianowicie o statuach tych dwóch
królów Daciae, którzy są wyobrażeni z związanemi rękami.
Z tej to okazyi powiedział Potocki: »J'aime à voir des rois
dans cet état, liés «. A na to Potemkin powiedział: »Si du
temps d'Elisabeth il avait dit cela en Russie, elle l'aurait envoyé
lié, lui, Potocki, en Sibérie*.
KRÓL DO KICIŃSKIEGO.
(Cudzoziemscy goście. — Grzeczności od imperatorowćj).
Z Kaniowa, 27 marca 17S7.
Po wyprawie ostatniego kressu, przyjechał tu w nocy
z 25 na 16 rurrentis graf Romanzow generał-lieutenant, syn
najstarszy feldmarszałka Romanzowa, przysłany od imperatorowćj
z komplementem przywitania mnie w blizkiem sąsiedztwie
i oświadczenia jej ztąd ukontentowania.
Dałem mu audyencyą w gabinecie moim (bo i tu przecie
mam gabinet w którym pisuję), w której nagadawszy się z nim
przez dobre pół godziny, o wszystkich potocznych rzeczach,
o których przyzwoitość mówić dozwoliła, zaprosiłem go na
obiad ; a że w kompanii z nim przyjechał tu Hiszpan zowiący
się Comte de Miranda w Meksyku urodzony, który służywszy
wojskowo czas niejaki w Hiszpanii, od lat kilku wojażuje :
przez Stambuł trafił do Chersonii, a tam od księcia Potemkina
polubiony, objechał z nim Taurykę i przyjechał do Kijowa,
mnie zaś partykularnie zalecony od księcia Nassau, zaprosi-