DZIEŁA - Cyfrowa Biblioteka Narodowa Polona

*
Dokumenta. — V.
sekretem: »qu'il voit avec plaisir se frayer le chemin sur lequel
il marchera à grands pas vers Dantzig«.
/8J2Ç grudnia.
Wczoraj była konferencya u Piatolego, na której byli :
król, marszałek Potocki i inni. Rozprawiali o skutkach jakie
wywołać może posłana do Petersburga komunikacya, nakoniec
jednomyślnie przewidywali, że Rosya trzymać się będzie
przy protestacyi przez posła Stackelberga złożonej i to wszykich
przywiodło do wielkiego smutku. Potocki (marszałek) powróciwszy
do domu, mówił o swoim projekcie osiedlenia się
w Rzymie, co zwykł czynić ilekroć jest nieukontentowany.
içlS° grudnia.
Król redaguje kommunikacyą szczegółową, którą może
zużytkuje, gdy się dowie, jak pierwsza została przyjętą. Wszystkich
umysły zajęte są odgadywaniem, czy Dwór petersburski
przerwie dotychczasowe swoje milczenie i w jakich wyrazach
zawartą będzie odpowiedź. Myślą, że Rosya reklamować będzie
przeciw zgwałceniu traktatów szczególniej co do następstwa
tronu ; suszą sobie głowy nad tern, jak pogodzić te traktaty
z niepodległością Rzeczypospolitej i narodu. Nie wiedzą co odpowiedzieć
elektorowi? jak pogodzić jego żądania z konstytucyą,
nie niszcząc tylu nowych ustaw r Piatoli nawet nie może wynaleźć
środka na wyprowadzenie Polski z tych trudności, on który
przecie zawsze radę ma na pogotowiu.
Lucchesini się chwalił, że wynalazł drogę po której »il
espère marcher à grands pas vers Dantzig«. Mimo całej jednak
jego chytrości dowiedziano się co on przez to rozumie, z następującej
rozmowy: »Vu la position politique de la Pologne,
vu ses affaires qui s'embrouillent toujours de plus en plus de
tout côté, il est sûr que l'assemblage de tant d'obstacles dont
la République ne pourra jamais surmonter les difficultés, occasionnera
dans le pays les troubles et les dissensions qui ne
peuvent aboutir qu'à une guerre civile parmi les Polonais. C'est
Dziennik Bułhakowa. 299
la marche ordinaire des affaires en Pologne. Dans ce cas-là,
les puissances voisines feront avancer leurs troupes sous prétexte
d'apaiser les troubles et de maintenir la tranquillité. La
Prusse se montrera alors prête à s'intéresser pour le bien de
la Pologne plus que toute autre puissance, et lui promettra
de soutenir son intégrité, son indépendance, en s'opposant aux
démarches de la Russie. Il est à espérer que les Polonais, pour
ne pas retomber sous la dépendance de la Russie, adopteront
le parti du roi de Prusse, auquel ils ne pourront pas refuser
Dantzig, sans s'exposer à être abandonnés à la merci des
événements, sans aucun appui et sans aucune ressource. Si les
Polonais ne voulaient pas donner Dantzig de bon gré, la Prusse
le prendra de force, en s'entendant avec la Russie, et en lui
laissant la liberté de reprendre dans ce pays son ancienne
influence, ainsi que de venger ses torts.»
20 Ji grudnia.
Oczekują tu przybycia z Francyi królewskiego agenta,
Włocha Massé (Mazzeir), jednego z głównych przywódzców re-
Wolucyi. Powiadają że go sobie Piatoli zapisał do pomocy.
STYCZEŃ, 1792.
21 grudnia rjqz (i stycznia i^çzj.
Marszałek Potocki naraz zmienił sposób postępowania:
przestał bywać na konfereneyach u króla, na assemblées nie
uczęszcza, a gdy się zjawi nawet na pokoje, to wszelkiej rozmowy
o interesach unika, z Piatolim rzadko się widuje, po
największej części przesiaduje w domu i nikogo nie przyjmuje.
— Zdawałoby się więc, źe chce ręce umyć od zagmatwanych
interesów swojej ojczyzny, pokaże się jednak, iż on
oszuka cały świat.
22 grudnia (2 stycznia .
Brat marszałka Potockiego, Stanisław, jedzie do Dubna
pilnować by nie zawiązano rekonfederacyi, a potem do Jass,