Znakovi vremena 6 - Ibn Sina
Znakovi vremena 6 - Ibn Sina
Znakovi vremena 6 - Ibn Sina
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
identiteta društva (društvene zajednice) nije smao problem naše savremenosti, nego problem ukupne<br />
egzistencije ljudske stvarnosti. Naša savremenost je ovo pitanje samo postavila u najoštrijem izdanju –<br />
kao pitanje opstanka društvenog života i pojedinačnog individuuma i pojedinačnih društvenih zajednica,<br />
pa i ljudskog društva uopšte. Gotovo identično određenje identiteta društvenih egzistencija nalazimo i u<br />
savremenom teorijskom mišljenju o društvu. Charles Taylor u svom eseju “Politika priznavanja” ističe da<br />
bitnu sadržinu identiteta predstavljaju “temeljna određujuća obilježja ljudskog bića” Nije, prema ovom<br />
autoru, problem u poimanju identiteta društveih egzistenicija, nego u društvenim odnosima identiteta<br />
tih društvenih egzistencija. U aktuelnom vremenu ovaj autor ističe problem priznavanja identiteta kao<br />
osnovni problem. U savremenom društvu, odnosno u savremenoj politici, kako se autor izražava, ideja<br />
priznavanja identiteta društvenih subjekata se javlja u dva oblika: 1. kao potreba i 2. kao zahtjev. Potreba<br />
se odnosi naročito na nacionalističke pokrete, a zahtjev kod “manjina” ili “potčinjenih grupa”, u nekim<br />
formama feminizma i u politici “multikulturalnosti”. Temeljna teza je da se “naš identitet djelomično<br />
oblikuje priznavanjem, ili odsustvom priznanja, često pogrešnim priznanjem, od drugih”, što ima različite<br />
posljedice, odnosno veoma teške posljedice za jedne subjekte a povoljne za druge; u stvari – nepovoljne<br />
za cjelinu društva u kome živimo. Drugo pitanje – od kuda ovakav zahtjev i potreba, odnosno nužnost<br />
priznavanja identiteta društvenih egzistencija? Zbog krize, koja je postala opšta, univerzalna i<br />
upozoravajuća za sve ljude i njihove forme egzistencije, koje se izražavaju i potvrđuju njihovim<br />
identitetom. Ako je u pitanju identitet onda je u pitanju sama egzistencija. Prema ovom autoru, dva su<br />
konkretna razloga koja stavljaju u prvi plan aktuelnost identiteta i priznavanja identiteta: 1. “rasap<br />
društvenih hijerarhija, koje su bile osnova priznavanja (npr. časti – do kraja XVIII vijeka) dostojanstva –<br />
dostojanstva ljudskih bića i dostojanstva građanina – u savremenim društvenim odnosima), 2. novim<br />
razumijevanjem individualnog identiteta, odnosno individualiziranog identiteta kao ideala autentičnosti”.<br />
Ovi društveni procesi, kao dubinski društveni procesi izazivaju na pojavnoj ravni društva cijeli niz<br />
problema kao što su: jednakost različitosti, jednakost u različitosti (naročito u multietničkim,<br />
multinacionalnim i multikonfesionalnim zajednicama), politiku različitosti, toleranciju razlika itd.<br />
Različitost identiteta (individualnih i kolektivnih) je objektivna i subjektivna sociološka činjenica. Da li u<br />
ovom kontekstu, priznanje različitosti i politika priznavanja različitosti ne predstavlja priznavanje<br />
društvene nejednakosti? Može biti, jer je društvena nejednakost historijska kategorija, odnosno<br />
primarno proizvod društvenih odnosa. Ali, to ne znači da politika priznavanja nema smisla. Identiteti su<br />
dinamične, a ne statične društvene egzistencije. Priznanje različitosti, a priznanje je aktivan i bogat<br />
društveni odnos – dijalog među identitetima (društvenim subjektima) i stoga pruža mogućnost za<br />
razvijanje identiteta u smislu bogatstva društvenosti, u smislu emancipacije, u smislu oslobođenja od<br />
diskriminacije, asimilacije i poniženja. To je ono što Ch. Taylor naziva “politikom jednakog dostojanstva”,<br />
ili ono što je danas tema dana-politikom ljudskih prava. U stvari, priznavanje i zaštita ljudskih prava<br />
(individualnih i kolektivnih), tj. prava čovjeka i ljudskih zajednica postaje pretpostavkom “jednakog<br />
dostojanstva”. Priznavanje ovih prava ovih prava jeste neposredno visok nivo zaštite tih prava. ne<br />
naravno samo verbalno, nego stvarno. Odnos priznavanja (jer priznavanje jest društveni odnos par<br />
excellence) nije gubitak svog identiteta, nego njegovo empirijsko i historijsko potvrđivanje. Nažalost<br />
otuđenja (individualna i kolektivna) u ovom smislu postoje, i to na svim nivoima i svim stranama. I to je<br />
jedan pokazatelj opšte krize savremenog društva. Treće pitanje – odnos identiteta društvenog<br />
individuuma (čovjeka) i identiteta društva (društvene zajednice kojoj pripada, odnosno u kojoj živi. I ovo<br />
pitanje zaslužuje, i to, možda najdublje i najsvestranije istraživanje. U historijskom kretanju ovoj odnos
Change language