Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
YA KI N TA RİHİN GERÇEKLERİ<br />
yor, oradan Trablusgarp'a koşuyor. Trablusgarp'taki görevi<br />
bitince tekrar bu tarafa geliyor. Bu durum tabii ki kendisini<br />
ve düşüncelerini müthiş etkilemiştir. Balkanlarda bir zabit,<br />
başka imparatorluklarda olduğundan daha başka yetişir.<br />
Bugünün insanı bunu anlayamaz. Günümüz çocukları otuz<br />
yaşına gelseler dahi olgunlaşmıyorlar. Onlar ise otuz yaşında<br />
çoktan yetişmiş, olgunlaşmış oluyorlardı. Benzer durum<br />
belki diğer imparatorluklarda da mevcuttur. Ama bunların<br />
içinde en büyük trajediyi yaşayan ve bir çıkış yolu arayan<br />
Osmanlı insanıdır, Türklerdir. Bu yüzden bu kuşağı bilmek,<br />
dinlemek gerekir. Tabii ben bu kuşaktan değerli insanlarla<br />
çok az konuştum. Pasif olarak dinledim. 1960'larda Birinci<br />
Dünya Savaşı'nın gazileri henüz gençlerdi. Uzun tren yolculuklarında<br />
onlarla konuşur, anlattıklarını dinlerdim. Adamlar<br />
olgundu ve kendini onları dinlemek zorunda hissederdin.<br />
İtiraz da edemezsin. Bunun sebebi de sırf yaşlı olmaları falan<br />
değildi. Çünkü onların bir mantığı vardı, şüphesiz orada bir<br />
realite konuşuyordu. Onlar büyük faciaların, yıkımların,<br />
büyük yapımların adamları ... Bu şartlarda yetişen liderler de<br />
başka türlü oluyor. Belirgin tavırları vardı. Çoluk çocuktan<br />
sayılmazlardı. Bizim siyaset hayatımızda bazı insanlar var,<br />
hiç büyümüyorlar. Bu durum onlarda görülmüyor. Beğenmeyebilirsiniz<br />
ama Celal Bayar'a bakın, kendisinde bir ölçü,<br />
olgunluk vardır. Yine beğenmeyeni çok olan İsmet Paşa'nın<br />
da çok sağlam prensipleri ve dayandığı müesseseler vardır.<br />
Hepsinin içinde Atatürk tabii ki çok başka olacaktır.<br />
Atatürk'ü çağdaşlarıyla karşılaştırırsak bunlar arasındaki<br />
yeri nedir? Avrupalı, Atatürk' e ve kurduğu rejime nasıl<br />
bakıyor?<br />
105
Change language