17.11.2016 Views

lber Ortaylı - Yakın Tarihin Gerçekleri

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

YAKIN TA Rİ HİN GERÇEKLERİ<br />

lan ise genelde yeteneksiz, mutsuz ve kendileri için yaşıyor.<br />

Suriye devlet başkanı Hafız Esad'ın büyük oğlu babasının<br />

halefi olarak yetiştirildi, yetkilerine tecavüz eden istihbarat<br />

şefi amcası Rıfat ile sık sık çatışmaya düştüğü söyleniyordu.<br />

Babanın beklenmeyen ölümü ile Suriye'nin bugünkü devlet<br />

başkanı iktidara geldi. BAAS Partisi'nin iki grubu arasındaki<br />

sürtüşme ise devam ediyordu. İyi niyetli Başer Esad'm<br />

durumu bu yüzden pek zordu ve neticede kendine çizilen<br />

yola teslim oldu.<br />

Arap monarşilerinde aşiret var; aşiretin içinde de "hay"lar<br />

yani oymaklar var. Hükümdarın bunlara karşı hesap verme<br />

durumu söz konusu ... Hükümdarın mutlak hakimiyetini<br />

sınırlayan unsurlardan birisi, hükümdar ailesinin genç üyeleri<br />

veliaht ve prensler için de söz konusu. Hiçbiri tahtın karşısında<br />

şımartılmış çocuk rolü oynayamaz. Bu bazı konularda<br />

kendilerine bir sınırlama getiriyor; ama kamu kurumları ve<br />

hizmetleri gibi bir düzen orada da gelişmemiş.<br />

Maalesef Arap dünyasında cumhuriyetçi diktatörler istenen<br />

mekanizmayı geliştirebilmiş değil. Reform için zaman<br />

gerekiyor. İşadamları ve sanayici gibi ensesi kalın bir zümre<br />

-buna isterseniz burjuvazi de diyebilirsiniz- mevcut değil.<br />

Böyle bir zümre çağdaş dünyada, sermayenin devletle olan<br />

ilişkilerinde herkesin satrancı kurallara göre oynamasını<br />

düzenler. Ama ortada ağırlığı olan bir sınıf yoksa herkes<br />

kendi gemisini kurtarır.<br />

Yolsuzluğu götürenler bilhassa devrimin ilk yıllarında<br />

lidere sokulamazlar. Ama kısa zaman sonra yaşı büyüyen, aklı<br />

pek o kadar gelişemeyen liderin oğulları avlanır ve onların<br />

aracılığıyla rüşvet ve yolsuzluk olayları büyümeye başlar.<br />

207

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!