Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
İLBER ORTAYLI<br />
benimsenmeyen monarşi ve Hohenzollern Hanedanı' na karşı<br />
herkesin nefreti artmıştı. Muhalefeti Almanlar uç noktaya<br />
kadar götürdü; Alman işçi sınıfı, 1. Dünya Savaşı' na Leninci<br />
Rus Bolşevikleri tarafından Kautsky'nin "büyük ihanet" diye<br />
nitelenen tutumuyla yurt savunmasına hakim rejimin siyaset<br />
ve ordularıyla birlikte katılmıştı. Şimdi ise Bedin, Hamburg<br />
ve Ruhr havzası şehirlerinde "Raete", yani Sovyetler<br />
teşkil edilmiş; tıpkı Rusya'daki Kızıl Donanma gibi Alman<br />
donanması da Kiel'de isyan bayrağını çekmişti. Sokaklar<br />
Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'un nutukları, beyannameleri<br />
ve ayaklanmalarla sarsılıyordu. Fransa Cephesi'nde<br />
yenilen ordu bu sefer aslan kesildi, iç komünist (Spartakist)<br />
ayaklanmalar bastırıldı. Alman tarihi uzlaşması da kendisini<br />
ortaya koydu. Avusturya sosyalistlerinden daha ılımlı sayılan<br />
Alman sosyal demokratları Weimar'da cumhuriyeti ilan etti.<br />
İktisadi kriz, görülmemiş bir enflasyon, güçlenen komünizm<br />
ve olağanüstü gelişen Naziler arasındaki sokak kavgalarıyla<br />
1933'e kadar yaşayan bir cumhuriyetti bu.<br />
Avusturya-Macaristan ayrıldı ve onlara bağlı ülkelerden<br />
de Polonya, Çekoslovakya ve mahiyet değiştiren Yugoslavya<br />
ortaya çıktı. Bu ülkelerin hiçbiri tam anlamıyla rayına<br />
oturamadı. İç ve dış huzursuzluklar devam etti. İyi niyetli<br />
Çekya'yı ise içindeki Alman azınlığın Nazi Almanyası ile<br />
yaptığı işbirlik yıkıma sürükleyecektir.<br />
Biz hala savaşın etkileri ile boğuşuyoruz<br />
Altı yıl sonra, Ekim-Kasım aylarında 1. Dünya Savaşı'nı<br />
bitiren mütarekenin IOO'üncü yılı anılacak. Dünyada ilgili<br />
kurumlar araştırma, neşriyat ve toplantılar için hazırlığa<br />
66
Change language