17.11.2016 Views

lber Ortaylı - Yakın Tarihin Gerçekleri

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

İ LBER ORTAYLI<br />

çok ciddi bir liberalizm ve sosyalizm eğilimleri bile çatışıyordu.<br />

Hükümetin tedbirlerinin otokratik olduğu, iktisadi<br />

politikasının yanlışlığı eleştiriliyor ve bu eleştirilerle gruplar<br />

oluşuyordu. Yani 1946'da ortaya Demokrat Parti ardından<br />

Millet Partisi çıktığı zaman, o insanların çok da tesadüfen<br />

partilere girmediğini bilelim ... Daha önce girmişlerdi.<br />

Orada zaten bir oluşum mevcuttu. Bir de o zaman uzun<br />

süreli milletvekilliği de vardı. Bugünküne göre insanlar şu<br />

veya bu şekilde mecliste daha çok kalıyorlar. Bunları göz<br />

önüne almak lazım. Belediye reisi zaten mülki amir oluyor.<br />

Hatırlıyorum; 1961 Anayasası'nın varlığına rağmen -ki ben<br />

l 963'te Kastamonu ve Zonguldak'ta turizm envanteri için<br />

kazalara gittim- belediye reisi dediğin, kaymakamın yanında<br />

dolaşıyordu. Hatta reis deniyor ama kaymakam ona emir<br />

dahi veriyordu. Bugün ise durum tamamen tersi şeklinde<br />

işliyor. Belediye başkanları, merkezin otoritesine yeterince<br />

saygılı bile davranmayabiliyorlar. Muhtarlar haliyle tepeden<br />

aşağıya bir hiyerarşi ... Denilebilir ki tek parti, asrın teknolojisinin<br />

yardımı, mevcut ideolojinin düzenliliği, bürokratik<br />

kadroların bu ideoloji çerçevesinde daha bir kenetlenmesi<br />

dolayısıyla belki de Osmanlı devrinde olmayan bir hiyerarşiyi,<br />

bir otoriter yapıyı getirmişti.<br />

Serbest Fırka'ya gösterilen ilgi CHP'yi ürküttü<br />

Serbest Fırka deneyimi çok ilginçtir çünkü dünya iktisadi<br />

buhranı var. Burası zirai bir ülke, yüzde 85'i köylü ... Birtakım<br />

köyler daha pazara açılmamıştı yani otantik ve otarşik bir<br />

yapı içinde yaşıyorlardı. Karşımızda yorgun bir ülke vardı.<br />

Cihan Harbi, Balkan Harbi ve sonrası hepsi üstünden geç-<br />

146

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!