lber Ortaylı - Yakın Tarihin Gerçekleri

İLBER ORTAYLI
ercim. Bu dili, onun sayesinde sevdim. Beyoğlu ise bambaş·
ka bir şeydi. Birkaç sene sonra baktığımda gene güzeldi,
fakat rahatsız edici bir yerdi, yani kozmopolitizmi gerçek
bir kozmopolitizm değildi. Bir taşra kozmopolitizmiydi ve
demodeydi. Bazılarının iddia ettiği gibi dünyayı tanıtıp,
koklatıp öğretecek durumda değildi. Fakat buranın izlerinde
bir dönemi belki arayabilirdiniz. Ben, insanların Beyoğlu'yu
o dönemi aradıkları için sevdiklerini zannetmiyorum. Burası
değişik bir yerdi ve genelde İstanbul, Beyoğlu, Üsküdar ve
Kadıköy tarafında oturanların birbirlerinden haberi yoktu.
Yani Kadıköylülerin çok büyük bir kısmı Üsküdar'ı bilmez
ve sevmez. Üsküdarlıların Kadıköy' e ne kadar geçtiklerini ise
Allah bilir. Beyoğlu ilçesinde oturanların da sur içi İstanbul'u
tanıdıklarını, dahası meraklı olduklarını hiç zannetmiyorum.
Hatta o kadar ki mesela İstanbul Teknik Üniversitesi gibi bir
kurumda okuyan öğrencilerin üniversite dönemi boyunca
İsranbul'un içine inip de bir turist kadar keyifle ve merakla
burayı ziyaret ettiklerini, bazı yerleri incelediklerini hiç
sanmıyorum. Mühendislerin yaptıkları işlerden belli; bunlar
gerçi iyi mühendislerdir, bunu herkes söyler. İyi hesap kitap
bilirler, iyi tasarımları vardır. Fakat birkaçı hariç, hatta öyle
olmaları gerekenler de dahil olmak üzere bu kişilerin çoğu
kültür adamı değildir. Ben mesela mimari tarihiyle uğraşan
mühendislerin Osmanlı mimarisinin gizemine ve estetiğine
ulaştıkları kanaatinde değilim. Şayet böyle bir şey olsaydı,
•
İstanbul' un ortasına Belediye Sarayı gibi bir ucube kondurulmazdı.
En azından bu konu hakkında büyük itirazlar söz
konusu olurdu. Tabiatın ve ilahi bir kudretin binayı çatlattığı
son depremden sonra da oraya kazma vurulurdu. Bana kalırsa
212