Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
YA KIN TARİHİN GERÇEKLERİ<br />
kal değişiklik -ki bütün şark ve İslam dünyasını da kapsar- bu<br />
gibi kan aristokrasisini ve irsiyeti ortadan kaldırmak, daha<br />
doğrusu zayıflatmak olmuştur.<br />
Ama bu biçimlenme mesela Mısır Memluklan'nda olduğu<br />
gibi çok aşırı değildir. Mısır'da yönetimi elinde tutanlar<br />
dahi, adı üzerinde "memluk" yani "satıh alınmış kul<br />
veya kiralanmış asker" demekti. Çerkezlerden, uzak Orta<br />
Asya'dan, Volga boyundan getirilirlerdi. Zamanla.bu beyler<br />
de hanedanlaşmışrır ama Mısırlı topluma yabancı kaldıkları<br />
da bir gerçektir.<br />
Osmanlı İmparatorluğu' nda yönetici Osmanlı hanedanı<br />
kesinlikle soyludur. Ancak bilhassa 16'ncı asırdan itibaren bu<br />
soyluluğa evlilik yoluyla kadınları sokarak başka hanedanlara<br />
güç kazandırmaktan çekinmişlerdir. Devlet devşirmeden<br />
çıkartılan iyi eğitim görmüş, liyakatli bir sınıfa terk edilmiştir.<br />
Kuşkusuz ki bu sınıfın sahip olduğu meziyetler yanında<br />
önemli kusurları da vardır. Bir aristokrasinin var olamayışı<br />
bugün bize çok demokratik bir gelenek gibi görünse de,<br />
toplumdaki kurumlaşmalar açısından mahzurludur.<br />
Osmanlı seçkinleri kimlerden oluşur? Kaleler fetheden<br />
kudretli vezirin çocukları zamanla halkın içinde kaybolup<br />
gidebilirler. Hatta bu gibi bir paşayla evlenen padişah kızlarının<br />
(yani prenseslerin) torunları bile aynı akıbete uğrayabilir.<br />
Benzer gelenek Osmanlı'dan Kırım Hanlığı' na da geçmiştir<br />
ve Mısır hidivleri tarafından da benimsenmiştir.<br />
Osmanlı'nın dışında hanedan teşekkülü pek mümkün<br />
değildir ve doğrusu pek de istenmez. 19. asırda bile bir yerin<br />
muteberanı demek, belirgin miktarda emlak vergisi ödeyen<br />
ve II. Abdülhamid devrindeki bir uygulama ile ahlaklı ve<br />
ölçülü davranışı mahalli memurlarca tasdik edilip ona göre<br />
173
Change language