lber Ortaylı - Yakın Tarihin Gerçekleri

İLBER ORTAY LI
27 Aralık l 9 l 9'da Ankara'ya ulaşan Mustafa Kemal
Paşa'nın burayı merkez seçmesinin başlıca ve tek nedeni
kendisini ekseriyetle ve sıcak bir destekle karşılayan Ankara
halkı ve eşrafı değildir; demiryolunun ulaştığı bu noktadan
direniş de, savunma da, ileriki taarruz da daha kolay başarılacaktır.
Nitekim Aralık ayında Ankara'ya gelen bu yol,
Osmanlı iktisadi tarihinde Rumeli'den gelen göçmenlerin
hat boyuna yerleşerek Anadolu'nun tiftik ve tahıl zenginliğinin
Avrupa'ya sevk edilmesine neden olduğu gibi, l 896'da
Yunanistan'la yapılan savaş sırasında ordunun ilk defa Anadolu
buğdayı ile beslenmesini sağlayabilmiştir.
27 Aralık 19 l 9'da da aynı şehir bir bakıma demiryolu
savaşı sayesinde kazanılan kurtuluş hareketinin merkezi
noktası olmuştur.
Ankara ilginç bir şehirdi; bugünkü Kayseri'nin ve
Kırşehir'in de dahil olduğu koca bir vilayetin merkeziydi
ama nüfusu ancak 20 bin civarındaydı. Tarih boyu önemli
bir merkez olmasına rağmen nedense nüfusu azdı. 16-17.
asırda önemli bir ihracat merkezi sayılırdı, 19-20. yüzyıl
başlarında da bu ticaret nedeniyle birkaç konsolosluğun ve
yabancı okulların bulunduğu bir şehir haline gelmişti. Ama
görünüşü mütevazı, hatta fakir sayılabilirdi. Bu görünüşe
aldanmamalı; ticari atılıma hazır ve dünya ile bütünleşme
yeteneğine sahip bir sınıf, demiryolu sayesinde kendini ispat
edebilmiştir.
154