You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
İLBER ORTAYLI<br />
öyle uzun boylu tartışmaların ve kalabalık heyetlerin katılımıyla<br />
olmadı. Bu fermanlar, Tanzimat bürokratlarınııı<br />
becerilerini ve ihata (geniş bilgi ve anlama) kabiliyetlerini<br />
gösteren iki belgedir.<br />
Hükümet anayasanın bir yıldan çok daha az zamanda<br />
tamamlanması gerektiğini söylüyor, muhalefet ise bir yılın<br />
kısa bir süre olduğu kanısında. Sayımlı, ara anlaşmalı, bütün<br />
layihaları dikkate alan bir çalışmanın uzayacağı ve uzatılabileceğine<br />
şüphe yoktur. Bildiğimiz kadarıyla şimdiden küçük<br />
risale boyunda anayasa tasarılarını kaleme alanların sayısı<br />
hayli yüksektir. Barolar Birliği' nin hazırladığı bir anayasa<br />
taslağı görmedim ama başkanlık sistemine karşı bir risaleleri<br />
şu anda elden ele dolaşmaya başladı. Türkiye iki-üç ayda<br />
değil, çok daha kısa zamanda nice anayasalar hazırlamış bir<br />
ülkedir. Hatta anayasa hazırlamayı bir fikri ve entelektüel<br />
ibadet haline getirenler vardı; merhum Coşkun Kırca'nın<br />
portföyünde her zaman birkaç anayasa modeli olduğu söylenir.<br />
Elhak bunları sarih Türkçesi ve güçlü hukuk mantığı ile<br />
en iyi biçimde kaleme alacak bir devlet ve hukuk adamıydı.<br />
Mithat Paşa ile Cevdet Paşa'nın büyük kavgası<br />
1293 yani 1876 Kanun-i Esasisi de çok kısa zamanda<br />
genişçe bir heyet tarafından kaleme alındı. Cevdet Paşa ve<br />
Mithat Paşa kuruldaydılar, ikisinin birbirleriyle münakaşası<br />
çirkin boyutlara varmıştır. Mithat Paşa "Hoca sen Fransızca<br />
bilmezsin, o ibare öyle anlaşılmaz" gibisinden bir söz sarf<br />
edince, Cevdet Paşa da "Senin bildiğin Fransızcayı dükkan<br />
çırakları da bilir, hukuktan ise hiç anlamazsın" demeye getirmiştir.<br />
Gerçekte Mithat Paşa' nın verdiği anayasa layihasının<br />
130
Change language