17.11.2016 Views

lber Ortaylı - Yakın Tarihin Gerçekleri

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

YA KI N TA RİHİN GERÇEKLERİ<br />

kaldırmıştık. Mütarekeden sonra bunların yeniden ihdası<br />

yoluna gidildi ise de Lozan'da bunlar sökülmüştür.<br />

Fransa ile tarih boyunca ciddi olarak karşı karşıya geldiğimiz<br />

bir savaş yoktur. Birinci Harp'te İngiltere'ye nazaran<br />

Fransa tali bir unsurdu. Yaşananlar unutulacak gibiydi. Mütarekede<br />

Fransa, Britanya ile olan anlaşmazlığından dolayı<br />

çok aktif ve tahripkar davranmamıştır. Bizzat İstanbul'da<br />

surların içindeki klasik İstanbul onların idaresindeydi. Burada<br />

milliyetçiler her türlü faaliyetlerinde İngilizlere göre daha<br />

lakayt bir idareyle karşılaşmışlardır. Yeni Türkiye'nin Batı ile<br />

ilk anlaşması 1921 Ankara Müsalahası'dır. Bunun sonunda<br />

Paris'te iki diplomatik temsilciliğimiz oldu. İstanbul'u Ahmet<br />

Muhtar Bey sefir olarak temsil ediyordu, Ankara'yı da<br />

Müfit (Tek) Bey. Lozan'dan sonra Fransa, Türk Batılılaşmasının<br />

eski modeli ve öncüsü olarak Türkiye Cumhuriyeti'nde<br />

konumunu uzun süre devam ettirmiştir. Bir yerde Fransız<br />

kültürünün 18. yüzyılda ve kısmen 19. yüzyıl başında sahip<br />

olduğu beynelmilel kültürel modellik, Türkiye'de daha uzun<br />

süre devam etmiştir. Ta ki İkinci Cihan Savaşı'ndan sonra<br />

hızlı bir Anglosakson etkisi ve bir Amerikanizasyonla bu<br />

sürecin sona erdiği söylenebilir.<br />

Fransa ile 1970'lerde başlayan ve o ülkenin yüzde 1 'ini<br />

teşkil eden Ermeni azınlığı dolayısıyla çıkan sürtüşmeler<br />

bugünkü sorunların tek nedeni gibi görünüyor. Acaba bu<br />

tek neden mi? Fransa politik elitini, idarecilerini değiştiriyor.<br />

Değişim, sınıfsal yapının değişmesi her ülkede yaşanan bir<br />

olay. Eski Fransa'nın sahneden çekilmesiyle bir nevi diplomatik<br />

ve siyasi bilgelik "sagesse" ortadan kalkmaktadır. Bu<br />

yeni elitin ve yeni sahneye çıkanların Türkiye' nin konumunu,<br />

59

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!