You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
YA KI N TA Rİ HİN GERÇEKLERİ<br />
Roma' nın Helenizmiyle, artık kaybolmakta olan Latin kültürüyle<br />
onları dirilterek temasa geçti. Helenizm ve Roma,<br />
İslam medeniyetinin kurtardığı ve geliştirdiği iki mirastır.<br />
Hazreti Ömer devrindeki fütuhat her şeyden evvel eski<br />
Roma, Ortaçağ versiyonu olan Bizans ve Sasani İranı'nın<br />
asır görmüş kurumlarını, toprak, şehir ve devlet idaresini<br />
benimsemiş ve geliştirmiştir. 11 'inci asırda Ortadoğu dünyası<br />
Selçuklu Türklerini gördü. O döneme kadar klasik İslam,<br />
fütuhat devrini tamamlamıştı. Hatta Bizans dahi Makedonya<br />
sülalesinin imparatorlarının başlattığı yeni Rönesansı>yla;<br />
Antakya, Kuzey Mezopotamya, Kıbrıs ve Girit Müslüman-<br />
. ların elinden çıkmıştı. Sicilya ve Güney İtalya, Normanların<br />
eline geçmişti. Endülüs'te ise Hıristiyanlar bir yeniden fetih<br />
(reconquista) başlatmıştı. Gerilemeyi durduranlar ise Türkler<br />
oldular. İki asır içinde Türk imparatorlukları Balkanlar'a sıçradı<br />
ve Tuna mansabına kadar yayıldı. Karadeniz' in kuzeyine<br />
çıktı. 13'üncü asırda Ortadoğu, İlhanlı ve Moğol istilasına<br />
uğradı. Doğruyu söylemek gerekirse tam anlamıyla korkunç<br />
bir savaştı. Girdikleri topraklarda İlhanlılar -yıkıcı savaşçılar<br />
olmalarına rağmen- yerli unsurlarla, hatta Asya'dan getirdikleri<br />
kuvvetlerle işbirliği yaparak bir Rönesans devrini başlatabildiler.<br />
Bunu İran ve Suriye'de görmek mümkün. Memluklar<br />
ise Filistin ve Mısır'ı Moğollara karşı hem savundular, hem<br />
de Ortadoğu dünyasının son medeni dönemini yaşattılar.<br />
Aslında bu Rönesans'ın sonunda Timur'un imparatorluğunu<br />
ve özellikle Uluğ Bey dönemini belirtmek gerekiyor.<br />
Ortadoğu dünyası, Osmanlılarla, Yavuz Sultan Selim'in<br />
fütuhatıyla yeni bir döneme girmiştir. Bu dönemin tahlili<br />
uzun sürecek. Araplar Osmanlı döneminden şikayet edi-<br />
179
Change language