17.11.2016 Views

lber Ortaylı - Yakın Tarihin Gerçekleri

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

İLBER ORTAY LI<br />

Bu sıralarda faaliyette olan El Fatat da 1913'te Paris'te hiı<br />

Milli Arap Kongresi topladı. İttihatçılar kongreyi etkisiz halıgetirmek<br />

için anlaşma yolunu seçtiler ve bir temsilci grup<br />

gönderdiler. Anlaşma Arapların lehineydi. Buna göre; Arap·<br />

çanın resmi dil olması, Arapların askerlik ve memuriyette<br />

belirli bir oranda istihdamı ve özellikle Arap vilayetlerinde<br />

Arapların memur olması (bizzat beş tane vilayeti Arap valiler<br />

yönetecekti), bundan başka Osmanlı kabinesinde en az üç<br />

tane Arap nazır bulunması gibi esaslar üzerinde anlaşıldı.<br />

Kuşkusuz kongre sonunda İttihatçılar bu kararları uygulama<br />

konusunda hiçbir girişimde bulunmadı ve unuttular. İttihad<br />

ve Terakki'nin Arap politikası aslında Turancılık gibi akımlardan<br />

çok, bu gibi acemice politik manevralar yüzünden<br />

çıkmaza girmiştir. Fakat her şeye rağmen Arap unsurun<br />

imparatorluğun son günlerine kadar, Lawrence'in kışkırtıp<br />

yönelttiği Hicaz'daki ayaklanma dışında örgütlü ve yaygın<br />

bir ulusçu direnişe geçmediğini belirtmek gerekir.<br />

194

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!