You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
İ LBER ORTAYLI<br />
Aslında bu Ortadoğu bölgesi, impararorlukların ülkesi ...<br />
Bilinen tarihin kayıdarı bu gerçeği hep hatırda tutmamızı<br />
gerektirir. Yine ulaşım teknolojisinin ilk geliştiği bölge<br />
burasıdır. Zaten onun bile sınırlarını zorlayan bir iletişim<br />
ağı her zaman mevcut olmuş ve Ortadoğu bölgesinde büyük<br />
imparatorluklar insanlık tarihinin bir gerçeğini; idari<br />
örgütlenmeyi ortaya koyabilmiş. Mısır'ın İsis kültürünün<br />
izlerini Ban Anadolu'da bulabiliyorsunuz. Mezopotamya'nın<br />
kalayı, çivi yazısıyla birlikte Orta Anadolu'ya milattan önce<br />
2000'in başlarında ulaşmış. Toplumlar birbirinin kültürü<br />
ve diliyle yaşıyor. Gılgamış'ı ve Nuh tufanını İbraniler de<br />
okuyor, Hititler de okuyor. Hem de Akadça tercümeden<br />
değil, Sümerce metinlerden. Urartular ne Sami ne de Ariyen<br />
... Son araştırmalar bu dilin bağını Kuzey Kafkasya ile<br />
kurdu. Ama medeniyetin bölgedeki diğer halklar tarafından<br />
alındığı aşikar. Ortadoğu diller ve dinler arası gerçek<br />
bir enternasyonalizmin ülkesi ve çok erken zamanlardan<br />
beri de bu böyle ... Roma, Ortadoğu'da devlet vasfına sahip<br />
oldu. Yunanistan ve Yunanca; Mısır, Suriye, Filistin ve<br />
Mezopotamya'da yerli kültürlerle temasa geçerek ve onlardan<br />
bir şeyler öğrenerek gerçek anlamda bir dünya kültürü<br />
oldu. Roma'nın bir imparatorluk maliyesi oluşturması ve<br />
gerçek anlamda devletleşmesinin Mısır' ın mali sistemini<br />
öğrenerek tamamlandığı herkesin tespit ettiği bir gerçektir.<br />
İslam hukukçusuyla Romalıların hukukçuları, aynı baronun<br />
üyesi olacak kadar birbirine yakınlar. Mısır İslamlaştı. Mezopotamya<br />
da İslamlaştı. Ama Amr ibnü'l-As ile Halid bin<br />
Velid'in gerçekleştirdikleri fütuhat, İslam devletine gerçek<br />
bir imparatorluk vasfını kazandırdı. Emeviliğin Araplığı;<br />
178
Change language